Η Miuccia Prada πολύ σωστά είχε κάποτε πει: «Η μόδα είναι ο τρόπος που συγκροτούμε τον εαυτό μας κάθε μέρα». Και ισχύει αυτό. Μέσα από τα υφάσματα, τις σιλουέτες, τις γραμμές μπορούμε να εκφράσουμε ένα μέρος της προσωπικότητάς μας, αν όχι, να σκιαγραφήσουμε την ταυτότητά μας. Είναι προσωπική υπόθεση η μόδα. Σχετίζεται βαθιά με την ψυχοσύνθεσή μας, ειδικά αν σκεφτεί κανείς, ότι τα ρούχα, οι τάσεις που φοράμε, έχουν δημιουργήσει άνθρωποι με συναισθήματα.
Η λογική αυτή έχει αλλάξει πολύ. Η μόδα, πλέον είναι «της μόδας». Με την κοινωνικοπολιτική αλλαγή στην καθημερινότητά μας, η έννοιά της έχει άλλη σύσταση πλέον. Αφορά πολύ την εικόνα και λιγότερο την ειλικρινή έκφραση εαυτού. Και το τελευταίο είναι κάτι για το οποίο γυναίκες στο παρελθόν έχουν πασχίσει πολύ για να συμβεί. Γυναίκες σχεδιάστριες, μοντέλα, editors, όλες έχουν σπάσει κανόνες και κοινωνικά ταμπού, ώστε να μπορούμε εμείς μέσα από τα ρούχα που φοράμε, να εκφραζόμαστε καλύτερα. Ώστε να έχει η γυναίκα μια καλύτερη θέση στην κοινωνία. Να μπορεί να φοράει ό,τι θέλει. Να νιώθει ίση με τον άντρα. Οι γυναίκες που έχουν περάσει από τον χώρο της μόδας, είχαν κάποτε αυτή την επαναστατική ιδιότητα. Ίσως περισσότερο απ” ότι έχουν σήμερα.
Η μόδα έχει «γεννήσει» μερικές από τις πιο πρωτοπόρες γυναίκες σχεδιάστριες και επιχειρηματίες που έχουν καθορίσει την πορεία που έχει σήμερα. Σε αυτό ίσως να έπαιξαν ρόλο και οι συνθήκες στις οποίες ζούσαν τότε οι γυναίκες και ο ρόλος που είχαν στην κοινωνία. Οι δυσκολίες που είχαν περάσει γυναίκες σαν την Coco Chanel ή την Mary Quant, ήταν εν μέρει ο λόγος που τις ώθησαν να επαναστατήσουν. Την επανάστασή τους έκαναν μέσα από τον τρόπο που αντιμετώπιζαν τη μόδα και τελικά τα σχέδια που δημιουργούσαν.
Παρ” όλα αυτά, τα πράγματα έχουν αλλάξει αρκετά. Ο «θάνατος» των γυναικών designers στις Εβδομάδες Μόδας είναι ένα σημάδι ότι ο χώρος είναι τελικά ανδροκρατούμενος.
Αυτό δε σημαίνει σαφώς, ότι δεν υπάρχουν σχεδιάστριες που δεν έχουν καινοτόμες διαθέσεις ή που δεν έχουν εξίσου σημαντικό ρόλο στον χώρο, όσο και οι άνδρες σχεδιαστές. Απλά χρειαζόμαστε κι άλλες σχεδιάστριες σαν την Iris van Herpen ή την Rei Kawakubo για να μας υπενθυμίζουν ότι μπορούν και οι γυναίκες να αφήσουν το στίγμα τους στον χώρο.
Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, λοιπόν, τιμάμε τις γυναίκες σχεδιάστριες που έχουν αλλάξει τον χώρο με την δουλειά τους. Γυναίκες που βοήθησαν άλλες γυναίκες να εκφραστούν καλύτερα μέσα από τα ρούχα τους. Δυναμικές γυναίκες που αλλάξαν τα κοινωνικά ταμπού απέναντι στο γυναικείο ντύσιμο και βοήθησαν το γυναικείο φύλο να έχει ένα σημαντικότερο ρόλο στην κοινωνία. Έναν που να της αξίζει περισσότερο.
Madeleine Vionnet
Θεωρείται μια από τις σημαντικότερες σχεδιάστριες του 20ου αιώνα, ασχέτως φύλου. Η Madeleine Vionnet παρουσίασε το διαγώνιο κόψιμο στα ρούχα (bias cut), κάνοντας ευρέως γνωστά τα Grecian chic φορέματα. Οι πρωτοποριακές τεχνικές της διδάσκονται σε πανεπιστήμια και χρησιμοποιούνται διαρκώς από μεγάλους σχεδιαστές μόδας.
Jeanne Paquin
Από τις πρώτες γυναίκες σχεδιάστριες υψηλής ραπτικής, Η Paquin ήταν γνωστή για τα παστέλ βραδινά φορέματα που δημιουργούσε. Ήταν επίσης από τις πρώτες που διοργάνωσε τα λεγόμενα “fashion parades” aka επιδείξεις μόδας, στις αρχές του 20ου αιώνα.
Claire McCardell
Η γυναίκα που σύστησε την αθλητική μόδα στο γυναικείο ένδυμα. Θεωρείται η «εφευρέτρια» της αμερικάνικης αθλητικής μόδας και του ready-to-wear. Οι απλές σιλουέτες των ρούχων της και η έξυπνη χρήση των υφασμάτων ήταν στοιχεία που την έκαναν και να ξεχωρίσει. H επιρροή που άσκησε στη μόδα ήταν τόσο σημαντική ώστε το 1950 ο President Harry S. Truman να την τιμήσει με το “Women’s National Press Club” βραβείο. Ήταν η πρώτη γυναίκα σχεδιάστρια που ψηφίστηκε με τον “America’s Women of Achievement” τίτλο.
Mary Quant
AP Photo/D. Royle
Η Mary Quant έπαιξε τεράστιο ρόλο στη mod μόδα και θεωρείται η εφευρέτρια της μίνι φούστας και των «καυτών» παντελονιών. Το στιλ των ρούχων, τα νέα μήκη στα ρούχα που εφηύρε, θεωρήθηκαν πολύ σeξι για την εποχή, απελευθερώνοντας τα τότε ταμπού που υπήρχαν στο γυναικείο ντύσιμο.
Coco Chanel
AP Photo
Δεν χρειάζονται συστάσεις με την γυναίκα αυτή που η επιρροή της είναι τεράστια μέχρι και σήμερα. Ο οίκος Chanel είναι από τους πιο ισχυρούς στον κόσμο και από τους πιο αξιοσέβαστους. Και όλα τα ξεκίνησε η Coco Chanel. Από την στιγμή που αποφάσισε ότι οι γυναίκες μπορούν να φορούν και αυτές πιο ανδρόγυνου ύφους ρούχα, από τον τρόπο που παρουσίασε την θηλυκότητα μέσα από τα tweed jackets και γενικά «δανείζοντας» αισθητική από το ανδρικό ντύσιμο. Γυναίκες και άνδρες έγιναν ίσοι, όσον αφορά το ντύσιμο τουλάχιστον.
Elsa Schiaparelli
Αν η Schiaparelli ήταν ζωγράφος, θα ήταν ο Salvatore Dali. Η σχεδιάστρια ήταν από τις πρώτες γυναίκες (αν όχι η πρώτη) που σύστησαν τον κόσμο στην avant-garde μόδα. Δεν είναι μόνο χρηστική η μόδα στην περίπτωσή της, αλλά έχει και βάθος. Χάρη στην Schiaparelli η μόδα θεωρείται ως μια μορφή τέχνης.
Sonia Rykiel
AP Photo/Michel Euler
Η θηλυκότητα συναντάει την άνεση στην περίπτωση της Sonia Rykiel. Η γνωστή σχεδιάστρια ήταν η «Βασίλισσα των Πλεκτών» και μια από τις πρώτες που μας έδειξε ότι μπορούμε να νιώθουμε άνετες και κομψές μέσα από τις εμφανίσεις μας, χάρη στα σούπερ soft φορέματα και πουλόβερ της.
Rei Kawakubo
Μια σχεδιάστρια που «τάραξε» τα νερά της μόδας, ήταν η πρωτοπόρος Rei Kawakubo. Αυτή και ο Yohji Yamamoto, στα ’80s παρουσίασαν ένα νέο είδος μόδας, λαμβάνοντας επιρροές από την δυτική και ιαπωνική μόδα. Η εννοιολογική πλευρά της μόδας ήταν μια πρόκληση για την ίδια, καθώς έπρεπε να περάσει μια τελείως διαφορετική αντίληψη που υπήρχε ως τότε απέναντι στο ντύσιμο, γενικότερα. Mέχρι και σήμερα θεωρείται από τις πιο αντισυμβατικές σχεδιάστριες που έχουν υπάρξει ποτέ.
Vivienne Westwood
AP Photo/Francois Mori
Η γυναίκα που έκανε το πανκ, “couture”, δεν θα μπορούσε να μην είναι στην λίστα. Η «Μητέρα του Πανκ» aka Vivienne Westwood έκανε ρεύματα όπως το πανκ και το new wave, «επιτρεπτά» στον χώρο της μόδας, ενώ ρούχα όπως τα τοπ με παραμάνες, τα φημισμένα καρό και οι πανύψηλες πλατφόρμες της (που μέχρι και η Naomi Campbell δεν μπόρεσε να περπατήσει και έπεσε στην πασαρέλα) ήταν τόσο αναπάντεχα κομψά που ακόμα αναρωτιόμαστε πώς κατάφερε να τα σχεδιάσει.
Diane von Fustenberg
AP Photo/Peter Kramer
Η Fustenberg έφερε την επανάσταση στο γυναικείο ντύσιμο όταν μας παρουσίασε το φημισμένο “wrap dress” aka κρουαζέ φόρεμα. Ήταν μια πολύ σημαντική στιγμή στην ιστορία της μόδας, όταν μας σύστησε στο φόρεμα αυτό (η αρχική εκδοχή του ήταν φούστα-μπλούζα), δημιουργώντας όχι μόνο ένα διαχρονικό ένδυμα αλλά ένα που εξέφραζε δυναμισμό και έδινε αυτοπεποίθηση στις γυναίκες.
Donna Karan
Photo by Andy Kropa/Invision/AP
Η γυναίκα που μέσα από τα ρούχα της μας είπε ότι είναι ΟΚ να θέλουμε να κάνουμε καριέρα και κυρίως ότι μπορούμε να είμαστε ηγέτιδες, είχε και αυτή ένα τεράστιο ρόλο στον χώρο της μόδας. Ήταν από τις πρώτες γυναίκες σχεδιάστριες που παρουσίασαν το λεγόμενο “power dressing”, ενδύματα για την εργαζόμενη, πλέον γυναίκα, που πρόσφεραν δυναμισμό και τις έκαναν να δείχνουν «αποδεκτές» στον ανδροκρατούμενο κόσμο των επιχειρήσεων.
Miuccia Prada
AP Photo/Luca Bruno
Το βάθος που έχουν τα σχέδια της Miuccia Prada θα μπορούσαν να μεταφραστούν και ως έργα τέχνης. Η πρώτη γυναίκα που έκανε το «άσχημο», chic έχει εμπνεύσει γυναίκες σε όλο τον κόσμο, με τα σχέδιά της. Με διδακτορικό στις Πολιτικές Επιστήμες, η Prada με προσοχή εμβαθύνει στις συλλογές τις, ενώ είναι από τις λίγες που τόσο αριστουργηματικά καταφέρνουν να συνδυάσουν διαφορετικά patterns αλλά και στιλ, μαζί.
Stella McCartney
AP Photo/Kevork Djansezian
Η Stella McCartney ήταν αυτή που μας σύστησε στην eco-friendly μόδα, καθώς ήταν από τις πρώτες σχεδιάστριες που άρχισε να χρησιμοποιεί ψεύτικη γούνα και vegan δέρμα (από το 2001). Είναι υποστηρίκτρια των δικαιωμάτων των ζώων και η «πράσινη» συνείδησή της είναι πάντα παρούσα στις συλλογές της. Από τις πρώτες σχεδιάστριες που έκανε την οικολογική μόδα, «μόδα» και που συνδυάζει καλοραμμένα και fashionable ρούχα, μένοντας πάντα πιστή στις πεποιθήσεις της.
Phoebe Philo
AP Photo/Remy de la Mauviniere
Η Phoebe Philo είναι από τις πιο αξιοσέβαστες και δυναμικές γυναίκες σχεδιάστριες που έχουν υπάρξει ποτέ. Έχει δουλέψει στην Celine και την Chloe, δύο iconic οίκους μόδας, τους οποίους κατάφερε να «απογειώσει» όταν ανέλαβε τα ηνία. Ο λόγος; Έδωσε «φωνή» στην γυναίκα, έσπασε τα ταμπού στο γυναικείο ντύσιμο μέσα από τις loose και κουλ γραμμές των ρούχων της, ενώ την θαυμάσαμε ακόμη περισσότερο το 2012. Την χρονιά εκείνη, αποφάσισε να κάνει ένα διάλειμμα από την καριέρα της, λόγω της εγκυμοσύνης της, δείχνοντας και σε άλλες σχεδιάστριες ότι είναι ΟΚ να βάλουν κι άλλες προτεραιότητες στη ζωή τους, πέρα από την καριέρα τους.
Iris van Herpen
AP Photo/Benjamin Girette
Όταν η μόδα συναντάει την επιστήμη, το αποτέλεσμα είναι δημιουργίες της υπερταλαντούχας, Iris van Herpen. Η Ολλανδή σχεδιάστρια έσπασε τους κανόνες της μόδας που ήθελαν να φοράμε ρούχα τα οποία έχουν κατασκευαστεί αποκλειστικά από υφάσματα. Δίνοντας ζωή σε αναπάντεχα υλικά, ήταν από τις πρώτες γυναίκες που έκανε τα 3D printed φορέματα πραγματικότητα. Οι καινοτόμες τεχνικές που χρησιμοποιεί στη δημιουργία των συλλογών της, εξελίσσονται διαρκώς, καθώς πειραματίζεται συνέχεια με νέους τρόπους κατασκευής ενδυμάτων. Ίσως καλύτερα να τα χαρακτηρίσουμε τις δημιουργίες της ως «γλυπτά», παρά ως «ενδύματα».
Κεντρική φωτογραφία: AP Photo
Moda