Εκστρατεία Wikileaks για την αποκάλυψη της "κρυφής" Διατλαντικής Συμφωνίας (TTIP) μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ – Έδωσε χρήματα και ο Βαρουφάκης
Του Νίκου Σπυρόπουλου
Τον δικό του «οβολό» στην εκστρατεία που ξεκίνησαν – από σήμερα, Τρίτη 11 Αυγούστου – τα Wikileaks προκειμένου να συγκεντρώσουν χρήματα για να ρίξουν φως στη «σκοτεινή» Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων (Transatlantic Trade and Investment Partnership – ΤΤΙP) μεταξύ της αμερικανικής κυβέρνησης και της Ε.Ε, έδωσε μεταξύ άλλων γνωστών προσωπικοτήτων και ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης.
Μέσα από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, ο κ. Βαρουφάκης καλεί τον κόσμο να συνεισφέρει στην έρευνα και την προσπάθεια του ιστοτόπου, καθώς όπως γράφει, «η διαφάνεια χρειάζεται ένα χέρι βοηθείας όχι μόνο στην Ευρωζώνη αλλά και στις εμπορικές διαπραγματεύσεις (TTIP) που την επηρεάζουν».
Τα WikiLeaks κυνηγούν το «υπερ-μυστικό»
Τον παραπάνω τίτλο φέρει το δελτίο Τύπου των WikiLeaks, το οποίο ανακοινώνει την έναρξη καμπάνιας “crowd-funding” που θα έχει ως στόχο να αποκαλυφτεί το πιο «ποθητό μυστικό της Ευρώπης». Ποιο είναι αυτό;
Τα μέτρα και οι διατάξεις που θα περιλαμβάνονται στην TTIP, δηλαδή τη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων που αναμένεται να υπογραφτεί εντός των επόμενων χρόνων μεταξύ της κυβέρνησης των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι δυο μεριές βρίσκονται ήδη στο στάδιο των διαπραγματεύσεων (ολοκλήρωση και του 10ου γύρου διαπραγματεύσεων) ενώ η προγραμματισμένη ψηφοφορία του Διατλαντικού Συμφώνου για την 11η Ιούνιου του 2015 αναβλήθηκε, «εξαιτίας του μεγάλου αριθμού τροπολογιών που κατατέθηκαν».
«Εξαιτίας της πληθώρας των τροπολογιών που κατατέθηκαν, ο πρόεδρος του ΕΚ Μάρτιν Σουλτς, αποφάσισε την Τρίτη να επιστρέψει την έκθεση του ΕΚ στην επιτροπή Εμπορίου για περαιτέρω συζήτηση. Το επόμενο πρωί, αναβλήθηκε και η συζήτηση που ήταν προγραμματισμένη να γίνει για το ίδιο θέμα, για μεταγενέστερη ημερομηνία», αναφέρει η ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Βέβαια, η εν λόγω συμφωνία έχει ήδη χαρακτηριστεί τόσο από την ευρωπαϊκή Αριστερά όσο και από άλλες πολιτικές δυνάμεις ως cassus belli καθώς έχει στόχο της την καταστρατήγηση εργατικών, πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Παρά λοιπόν το γεγονός ότι η TTIP συζητείται ήδη, το περιεχόμενό της δεν έχει γίνει γνωστό. Μάλιστα, όπως αναφέρει ο αρχισυντάκτης του WikiLeaks και ιδρυτικό του μέλος, Julian Assange, για να δει ένας Ευρωβουλευτής κομμάτια της υπό συζήτησης εμπορικής συμφωνίας, θα πρέπει να καλέσει την αμερικανική πρεσβεία για να κλείσει ραντεβού.
«Τα ραντεβού είναι διαθέσιμα μόνο δυο ημέρες τη βδομάδα σε συγκεκριμένες ώρες. Μόνο δυο ευρωβουλευτές επιτρέπονται να τη μελετούν ταυτόχρονα». Όπως συνεχίζει ο Assange, οι ευρωβουλευτές «πηγαίνουν στην αμερικανική πρεσβεία. Παραδίδουν κάθε ηλεκτρονική συσκευή που μπορεί να έχουν πάνω τους, ώστε να μην μπορούν ενδεχομένως να κάνουν αντίγραφα των όσων διαβάσουν».
Αφού λοιπόν συμφωνήσουν να τηρήσουν το απόρρητο, μόνο τότε οδηγούνται σε μια ασφαλισμένη αίθουσα «ανάγνωσης», την οποία παρακολουθούν συνέχεια δυο φρουροί της πρεσβείας.
Αντιθέτως, εκπρόσωποι των μεγαλύτερων πολυεθνικών εταιριών, δεν έχουν το ίδιο πρόβλημα. Αν και ολόκληρες κυβερνήσεις εξαιρούνται σε μεγάλο βαθμό, οι μεγάλες πολυεθνικές μπαινοβγαίνουν ελεύθερα.
Στήριξη στην προσπάθεια του WikiLeaks
Σύμφωνα με τα WikiLeaks, μεταξύ των πρώτων που αποφάσισαν να συνδράμουν χρηματικά στο όλο εγχείρημα, ήταν ο έλληνας πρώην υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης.
Ένας μεγάλος αριθμός ευρωπαίων και αμερικανών ακτιβιστών και διανοούμενων, όπως αναφέρει ο ιστότοπος, ήδη έχουν συμβάλει οικονομικά. Το τελικό ποσό που έχουν θέσει ως αμοιβή (reward) για την αποκάλυψη του «μυστικού» ανέρχεται στα 100.000 ευρώ. (Μέχρι στιγμής, η καμπάνια βρίσκεται ακόμα στο 23% για να ολοκληρωθεί).
Εκτός του Γιάνη Βαρουφάκη, μεταξύ εκείνων που βοήθησαν από τους πρώτους την προσπάθεια του WikiLeaks, βρέθηκαν η γνωστή σχεδιάστρια μόδας Dame Vivenne Westwood, ο αμερικανός δημοσιογράφος Glenn Greenwald, ο ερευνητής δημοσιογράφος και βραβευμένος αυστραλός σκηνοθέτης, John Pilger, ο λευκορώσος φιλόσοφος και θεωρητικός Evgeny Morozov αλλά και ο ίδιος ο αρχισυντάκτης των WikiLeaks και ιδρυτικό τους μέλος, Julian Assange.
Τι είναι όμως στην πραγματικότητα η TTIP;
Εάν μπορούσε να περιγράψει κανείς σε τίτλους το τί ακριβώς θα φέρει η υπογραφή της TTIP, αυτοί ίσως διαμορφωνόταν ως εξής: «Ολοκληρωτικός έλεγχος κρατών και εκατομμύρια πολιτών από πολυεθνικές εταιρίες». «ΗΠΑ και ΕΕ φέρνουν τον καπιταλιστικό ολοκληρωτισμό». «Η TTIP χτυπάει εργασιακά, υγεία, παιδεία, περιβάλλον, τρόφιμα, ενέργεια, πολιτισμό….».
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Όταν οι αναδυόμενες οικονομίες των χωρών των BRICS (διαβάστε για τα BRICS εδώ), δηλαδή Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότιος Αφρική ξεκίνησαν την «αντεπίθεση» ζητώντας μια ουσιαστική «αλλαγή του παγκόσμιου καταμερισμού οικονομικής και πολιτικής ισχύος με τρόπο που να αντιπροσωπεύει δικαιότερα τη σύγχρονη πραγματικότητα», η αμερικανική κυριαρχία αντέδρασε.
Η αμερικανική πολιτική ξεκίνησε να πιέζει για την υιοθέτηση μιας «τριάδας» διεθνών συμφωνιών –γνωστή ως τα τρία Τ (Three Big T’s) οι οποίες όμως τίθενται εκτός του πλαισίου εργασίας και ελέγχου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (WTO).
Οι συζητήσεις (πάντα σε άκρα μυστικότητα), ξεκίνησαν από το 2013.
Μέσω των νέων αυτών συμφωνιών, η αμερικανική επικυριαρχία στην παγκόσμια οικονομία μέσω των πολυεθνικών εταιριών, είναι εξασφαλισμένη. Στόχος της αμερικανικής ατζέντας είναι η ριζική αναδιάρθρωση των οικονομιών των διαπραγματευόμενων χωρών ενώ ταυτόχρονα ο αποκλεισμός των αναδυόμενων οικονομικών (BRICS).
Οι τρεις αυτές συνθήκες (TTIP, TTP, TISA) όπως σημειώνει το WikiLeaks, έχουν ως στόχο τους να δημιουργήσουν ένα νέο διεθνές νομικό καθεστώς το οποίο θα επιτρέψει σε πολυεθνικές εταιρίες να παρακάμψουν τα εκάστοτε εθνικά δικαστήρια και να αποκλείονται από διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, τα τρία T, σκοπεύουν στη δημιουργία μιας «αστυνομίας του διαδικτύου» που θα δρα για το συμφέρον της βιομηχανίας περιεχομένου, στον περιορισμό των οικονομικά προσιτών φαρμάκων αλλά και στη δραστική μείωση της νομοθετικής κυριαρχίας της κάθε χώρας.
Το περίφημο ISDS
Κύριος μέρος της συμφωνίας (TTIP της μεγαλύτερης εμπορικής ένωσης στον κόσμο που θα καλύπτει πάνω από το 50% του παγκόσμιου εμπορίου) αποτελεί η ενσωμάτωση της περίφημης ρύθμισης ISDS (Investor-State Dispute Settlement), δηλαδή της διαδικασίας επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτή και κράτους. Σύμφωνα με την εν λόγω ρύθμιση, τα εταιρικά συμφέροντα αποκτούν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι εκείνων των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών. Ουσιαστικά, προβλέπεται να δημιουργηθεί ένα «μυστικοπαθές» διεθνές δικαστήριο το οποίο θα επιτρέπει στις εταιρείες να μηνύσουν κράτη για οτιδήποτε μπορούν να ισχυριστούν ότι επηρεάζει τις επενδύσεις τους.
Πρόκειται για ένα νέο είδος ισχύς που θα δοθεί στις αμερικανικές πολυεθνικές εταιρίες για να μηνύουν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σ’ ένα παράλληλο δικαστικό σύστημα, προσβάσιμο μόνο από αυτές. Οι πολίτες, οι εγχώριες επιχειρήσεις αλλά και οι κυβερνήσεις δεν θα έχουν καμία απολύτως πρόσβαση σε αυτό.
Για παράδειγμα, έρχεται μια μεγάλη πολυεθνική εταιρία στην Ελλάδα με στόχο να ανοίξει κάποιο εργοστάσιο. Η κυβέρνηση δεν της δίνει την απαραίτητη άδεια, καθώς στο μέρος που επιθυμεί να το χτίσει υπάρχουν περιορισμοί (π.χ περιβαλλοντολογικοί). Η εταιρεία τότε, εκμεταλλευόμενη τα όσα προβλέπονται στην ISDS, έχει το δικαίωμα να μηνύσει το κράτος. Αν ένας κανονισμός λοιπόν, επηρεάζει τα κέρδη πολυεθνικών τότε μπορούν να μηνύσουν ένας κράτος. Αν οι νόμοι ενός κράτους επηρεάζουν την κερδοφορία τους, τότε μηνύουν.
«Έτσι, μόνο οι εταιρείες δύνανται να προσφύγουν εναντίον κυβερνήσεων και όχι το αντίθετο, παραβιάζοντας με αυτό τον τρόπο κατάφωρα θεμελιακές αρχές της δημοκρατίας, όπως η αρχή της ισότητας απέναντι στον νόμο», επισημαίνει μεταξύ άλλων το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς.
Χαρακτηριστικό για το «ύφος» του Διατλαντικού Συμφώνου είναι η περιγραφή της Κατερίνας Παρδάλη, σε άρθρο της στη ΔΕΑ.
«Η ΤΤΙΡ δεν είναι βασικά εμπορική συμφωνία, αφού το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ υπάρχει και οι δασμοί είναι μηδαμινοί. Είναι στην πραγματικότητα μια εκ νέου και πιο συστηματική προσπάθεια για εγκαθίδρυση μιας πλήρους νεοφιλελεύθερης δικτατορίας προς όφελος του κεφαλαίου. Και τα χτυπάει όλα: εργασιακά δικαιώματα, μισθούς, υγεία, παιδεία, περιβάλλον, φυσικούς πόρους, ασφάλεια τροφίμων, ενέργεια, πολιτισμό, πνευματικά δικαιώματα, υποδομές του κράτους, προσωπικά δεδομένα και ελευθερίες, ελευθερία στο Διαδίκτυο, μετανάστευση. Προβλέπει ότι η ισχύουσα νομοθεσία των κρατών που θα την υπογράψουν, θα υπαχθεί στους κανόνες του ελεύθερου εμπορίου, δηλ. στην ασυδοσία των αγορών. Επίσης προβλέπονται κυρώσεις για όποια χώρα τους παραβαίνει, και τεράστιες αποζημιώσεις υπέρ των εναγουσών πολυεθνικών εταιρειών.
Η πολιτική δράση των εκλεγμένων αντιπροσώπων θα περιοριστεί στη διαπραγμάτευση με τις πολυεθνικές ή τους τοπικούς αντιπροσώπους τους (η ομοιότητα με το δικό μας μνημόνιο δεν είναι ούτε τυχαία ούτε συμπτωματική)».
Το τέλος των «κρυφών διαπραγματεύσεων»;
Αν και μεγάλα αποσπάσματα τόσο της TPP (Transpacific Partnership Agreement) όσο και της TISA Trade in Services Agreement, έχουν ήδη δημοσιευτεί από τα WikiLeaks, η TTIPA παραμένει «κρυφή». Όπως σημειώνουν τα WikiLeaks την ίδια στιγμή που μεγάλες επιχειρήσεις διαθέτουν προνομιακή πρόσβαση σε αυτήν και τις συζητήσεις, οι ίδιοι οι διαπραγματευτές βρίσκονται στα «τυφλά». Το κοινό δεν μπορεί να τη διαβάσει.
Το «οικονομικό Νάτο», όπως είχε χαρακτηρίσει την εν λόγω συμφωνία η πρώην αμερικανή υπουργός εξωτερικών, Χίλαρι Κλίντον, φαίνεται πως αγνοεί πλήρως περισσότερες από 2 εκατομμύρια φωνές ευρωπαίων πολιτών που ήδη αντιδρούν έντονα στην ολοκλήρωσή της.
«Η μυστικότητα της TTIP “ρίχνει μια σκιά” στο μέλλον της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Στο πλαίσιο αυτής ακριβώς της κάλυψης, συγκεκριμένα συμφέροντα τρέχουν ελεύθερα και άγρια, όπως άλλωστε είδαμε και πρόσφατα με την οικονομική πολιορκία ενάντια των ελλήνων πολιτών» τονίζει ο Assange σε δήλωσή του.
«Η ΤΤΙΡ επηρεάζει τη ζωή κάθε Ευρωπαίου και τραβά την Ευρώπη σε μια μακροχρόνια σύγκρουση με την Ασία. Ο καιρός για να σταματήσει αυτή η μυστικότητα έφτασε», καταλήγει.
Διαβάστε σχετικά:
Το τέρας, αόρατο και πανταχού παρόν
Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων(ΤΤΙP): Ένα διαρκές bra de fer μεταξύ λαών και αγορών
