Η 38χρονη Έφη ρωτά
Βρίσκομαι σε σχέση εδώ και ενάμιση χρόνο και μάλιστα συζώ με τον σύντροφό μου. Πριν από λίγο καιρό, όμως, ανακάλυψα εντελώς τυχαία ότι στους έξι μήνες σχέσης είχε πάει σε ένα οίκο ανοχής, ενώ είχα δει επίσης ότι είχε ανταλλάξει ένα σeξουαλικό μήνυμα με κάποια από το παρελθόν του. Κατέρρευσα, του ζήτησα να φύγει και χωρίσαμε.
Είναι ο πιο γλυκός άνθρωπος που γνώρισα ποτέ, ο πιο ακούραστος, εκεί για όλους, δεν έχει ίχνος κακίας μέσα του και ένας άνθρωπος που θα του πεις τους φόβους σου και δεν θα τους κάνει όπλα του. Που ακόμα και τώρα δεν έχει προσπαθήσει να ρίξει σε μένα την οποιονδήποτε ευθύνη. Ήταν ένας άνθρωπος που με αγαπούσε και το ένιωθα, δεν έχω ξανανιώσει πιο όμορφα σε αγκαλιά.
Η δικαιολογία του ήταν ότι πήγε αλλά δεν έκανε τίποτα γιατί το μετάνιωσε, ότι κατάλαβε τι βλακεία θα έκανε και ότι είχε συνηθίσει σε έναν συγκεκριμένο τρόπο που δεν μπορεί να κόψει. Επίσης μου είπε ότι δεν είχε άλλη σοβαρή σχέση στο παρελθόν, μόνο κάποιες εφήμερες και ότι εμένα με βλέπει αλλιώς και δεν μπορούσε να μου ζητήσει κάποια πράγματα. Εγώ δεν είχα καταλάβει ότι είχαμε κάποιο πρόβλημα σε αυτό το επίπεδο.
Τώρα είναι δύο μήνες στα πατώματα, ορκίζεται σε θεούς και δαίμονες ότι δεν θα ξαναγίνει. Αλλά έτσι δε λέμε όλοι μας όταν μας πιάνουν;
Μιλούσαμε για οικογένεια και ήξερα… ένιωθα πόσο με αγαπάει.
Η ερώτηση μου είναι, γιατί δεν μπορώ να θυμώσω μαζί του; Γιατί τον δικαιολογώ; Η καρδιά μου σκίζεται, μου λείπει τόσο πολύ, βλέπω πόσο έχει μετανιώσει, βλέπω ότι είναι μισός άνθρωπος, αλλά η λογική μου προσπαθεί να επιβληθεί και αρνούμαι κάθε επανασύνδεση. Βασανίζομαι γιατί δεν μπορώ να το αφήσω πίσω μου. Πώς ξεπερνάς κάποιον όταν τον θέλεις και βλέπεις ότι θέλει και εκείνος; Γιατί μπορεί να το έκανε αυτό, δεν είναι απλά μία απιστία είναι κάτι άλλο.
Στο ερώτημά σας απαντά ο Ιωάννης Νίκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής:
Αγαπητή Αναγνώστρια,
Σύμφωνα με όσα περιγράφεις στο ερώτημα σου έχω την αίσθηση ότι η συμπεριφορά του συντρόφου σου ίσως μπορεί να εξηγηθεί σαν αποτέλεσμα πιθανού «φόβου δέσμευσης». Παρόλο που για τους περισσότερους ανθρώπους, οι σχέσεις αποτελούν εύκολη υπόθεση, για ορισμένους οι σχέσεις δεν είναι τόσο εύκολες. Στην πραγματικότητα, παρουσιάζουν μια τέτοια πρόκληση για το άτομο, που μπορεί να εμφανίσει άγχος σχέσης, φόβο για αυτές ή να υποφέρει από «φοβία δέσμευσης».
Τα ζητήματα δέσμευσης στις σχέσεις δεν αποτελούν κάτι καινούριο. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η κατανόησή μας για το πόσο ο φόβος δέσμευσης μπορεί να παραλύσει ορισμένα άτομα. Αν και δεν θα βρείτε τον όρο «φοβία δέσμευσης» σε κανένα διαγνωστικό εγχειρίδιο, αποτελεί μια πολύ πραγματική εμπειρία άγχους και φόβου.
Άνθρωποι που αντιμετωπίζουν ζητήματα δέσμευσης, φοβία δέσμευσης ή άγχος σχέσης (εδώ οι όροι εναλλάσσονται), έχουν σε γενικά πλαίσια σοβαρή δυσκολία στο να μείνουν σε μια μακροχρόνια σχέση. Ενώ βιώνουν την αγάπη όπως όλοι, τα συναισθήματα μπορεί να είναι πιο έντονα και τρομακτικά απ’ ότι για τους περισσότερους ανθρώπους. Αυτά τα συναισθήματα οδηγούν σε αυξημένο άγχος, το οποίο διογκώνεται και πολλαπλασιάζεται όσο η σχέση αναπτύσσεται- και οι προσδοκίες από μια δέσμευση αυξάνονται απειλητικά (ανησυχητικά). Οι άνθρωποι με φοβία δέσμευσης προσδοκούν και επιθυμούν μια μακροχρόνια σύνδεση με ένα άλλο άτομο, αλλά το ακατανίκητο άγχος τους εμποδίζει από το να μείνουν σε οποιαδήποτε σχέση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αν πιεστούν για μια δέσμευση, είναι ακόμα πιο πιθανό να αφήσουν τη σχέση από το να προχωρήσουν τελικά σε αυτή. Ή πιθανώς να συμφωνήσουν αρχικά στη δέσμευση, αλλά να υποχωρήσουν μέρες ή εβδομάδες αργότερα, εξαιτίας του έντονου φόβου και άγχους.
Ορισμένα άτομα με άγχος σχέσης μπορεί να μπερδέψουν τα θετικά συναισθήματα ή τον ενθουσιασμό και την πιθανότητα σχέσης με ένα άλλο άτομο, με τα συναισθήματα του άγχους. Για παράδειγμα, τα φυσιολογικά συναισθήματα της ανυπομονησίας μπορεί να γίνουν αντιληπτά (να μεταφραστούν) από το άτομο είτε ως μια αντίδραση πανικού είτε ως γενικευμένο αρνητικό στρες. Άλλα άτομα μπορεί επίσης να δυσκολεύονται στην επίλυση συνηθισμένων συγκρούσεων που είναι μέρος των ερωτικών σχέσεων- όπως η λαχτάρα για περισσότερη οικειότητα που έρχεται σε σύγκρουση με την ανάγκη ατομικότητας και ελευθερίας.
Τα ζητήματα δέσμευσης δεν εμφανίζονται μόνο σε έναν τύπο ανθρώπου και οι συμπεριφορές μπορεί να διαφέρουν. Κάποιοι αρνούνται να μείνουν σε οποιαδήποτε σοβαρή ή μακροχρόνια σχέση για περισσότερο από μια εβδομάδα ή ένα μήνα, εξαιτίας των φόβων τους. Άλλοι πιθανώς να σχετιστούν με ένα άτομο για λίγους μήνες, αλλά όσο η σχέση μεταμορφώνεται σε κάτι πιο σοβαρό και βαθύ, οι παλιοί φόβοι τους αναδύονται ξανά, απομακρύνοντας τους από το άτομο.
Τα αίτια της φοβίας δέσμευσης
Οι λόγοι της φοβίας δέσμευσης ποικίλλουν τόσο όσο και οι άνθρωποι που υποφέρουν από αυτή. Τυπικά, ωστόσο, ορισμένα άτομα με ζητήματα δέσμευσης έχουν παραπονεθεί ότι βιώνουν ανεπαρκείς ερωτικές σχέσεις, είτε άμεσα και προσωπικά είτε μέσω παρατήρησης άλλων (όπως άσχημες σχέσεις ανάμεσα σε γονείς ή διαζύγιο γονέων σε μεταγενέστερη ηλικία). Άλλες κοινές αιτίες της φοβίας δέσμευσης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Φόβο ότι η σχέση θα τερματιστεί χωρίς προειδοποίηση ή σημάδια
- Φόβο ότι δεν βρίσκονται στη «σωστή» σχέση
- Φόβο ότι βρίσκονται σε μια μη υγιή σχέση (που χαρακτηρίζεται από εγκατάλειψη, απιστία, κακοποίηση κλπ.)
- Ζητήματα εμπιστοσύνης λόγω ανάλογων περιπτώσεων που πληγώθηκαν στο περιβάλλον του ατόμου
- Παιδικό τραύμα ή κακοποίηση
- Ανικανοποίητες παιδικές ανάγκες ή ζητήματα εξάρτησης
- Ταραγμένες οικογενειακές σχέσεις κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης
Τι μπορείτε να κάνετε;
Για την περίπτωση του συντρόφου σου η συμβουλευτική και η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι κατάλληλες για να αντιληφθεί τους λόγους πίσω από κάθε δυσλειτουργική του συμπεριφορά. Ένας θεραπευτής μπορεί να τον βοηθήσει να αντιληφθεί ότι δεν υπάρχει η «τέλεια» σχέση, και ότι όλες οι σχέσεις χρειάζονται προσπάθεια, φροντίδα και συνεχή προσοχή. Επίσης, μπορεί να μάθει κατά τη διάρκεια της θεραπείας ότι η ανοιχτή επικοινωνία με τον σύντροφο του θα μειώσει την πιθανότητα να υπάρξουν μελλοντικές εκπλήξεις ή ζητήματα εμπιστοσύνης.
Τέλος, ο φόβος δέσμευσης μπορεί να ξεπεραστεί. Το πρώτο βήμα είναι να είναι το άτομο ανοιχτό στην αλλαγή και να θέλει να κάνεις τις αλλαγές στη ζωή του και στη σκέψη του, αλλαγές που μπορεί να το βοηθήσουν να νιώθει λιγότερο αγχώδης στις μελλοντικές του σχέσεις.
Νίκου Ιωάννης
Ευρυδάμαντος 33, Νέος Κόσμος
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 213 0456530
Διαβάστε σχετικά άρθρα:
sxeseis-teen
