Γιατί φοράμε λευκά όταν πενθούμε;

Η ψυχίατρος Elisabeth Kübler-Ross («On Death and Dying», 1969), ήταν η πρωτοπόρος στην έρευνα και κλινική μελέτη του πένθους και κατέληξε σε πέντε στάδια που συνδέονται με την απώλεια. To τελευταίο από αυτά είναι η «αποδοχή». Η ζωή οφείλει να συνεχιστεί και τα πράγματα στο τέλος πρέπει να πάνε καλά. Μετά τον θυμό, τη θλίψη, την άρνηση, η αποδοχή συμβολίζει την επόμενη μέρα, τη γαλήνη. Το ίδιο κάνουν και τα λευκά ρούχα.

Τα έθιμα της περιόδου πένθους διαφέρουν από χώρα σε χώρα, όπως επίσης και το χρώμα που υποδηλώνει το πένθος. Στις περισσότερες χώρες του δυτικού κόσμου και ανάμεσα σε αυτές και στη δική μας, το κύριο πένθιμο χρώμα θεωρείται το μαύρο, ενώ «κατάλληλα» για καταστάσεις πένθους θεωρούνται επίσης το μοβ και το σκούρο γκρι. Σε κάποιες περιοχές της Ασίας όπως το Βιετνάμ, η Ιαπωνία και η Ινδία πένθιμο χρώμα θεωρείται το λευκό ενώ στην Κίνα στις κηδείες φορούν κόκκινο σε συνδυασμό με το άσπρο.

Στην Ελλάδα τα πράγματα ήταν αρκετά «ξεκάθαρα» σε ό,τι αφορούσε τους ενδυματολογικούς κανόνες του πένθους: το μαύρο ήταν αποκλειστικά το χρώμα που βλέπαμε στις κηδείες, σε ρούχα συγγενών και φίλων ενώ στο παρελθόν οι χήρες φορούσαν και μαύρο μαντήλι (την πλερέζα – από το γαλλικό pleurer = κλαίω) για να βγουν από το σπίτι. Τα τελευταία χρόνια το έθιμο των μαύρων ρούχων, κυρίως στα αστικά κέντρα, τείνει να καταργηθεί και η εκδήλωση του πένθους μπορεί να γίνει ακριβώς όπως πρέπει: με τρόπο προσωπικό και ιδιαίτερο για τον καθένα ξεχωριστά.

Το λευκό είναι το χρώμα του της αναγέννησης και της αγνότητας, οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι το ταύτιζαν με τον θάνατο γιατί τους θύμιζε την έρημο και τους σκελετούς των νεκρών ζώων που υπήρχαν σε αυτήν. Στις Χριστιανικές κοινωνίες όμως αντιπροσωπεύει τον εξαγνισμό της ψυχής και θεωρείται σύμβολο ψυχικού σθένους και μεγαλείου. Η Ιλένια Ουίλιαμς επέλεξε ένα λευκό σύνολο για να συνοδεύσει τον πατέρα της στην τελευταία του κατοικία, και το ίδιο είχε κάνει και έναν χρόνο πριν η Ελένη Φουρέιρα όταν έφυγε από τη ζωή ο στενός της φίλος και συνεργάτης, MadClip.

To να διαλέξεις το χρώμα του φωτός σε μια στιγμή γεμάτη σκοτάδι, θέλει σθένος και είναι μία επιλογή που μπορεί να γαληνέψει την ψυχή σου και να σε οδηγήσει στο πέμπτο στάδιο του πένθους, σύμφωνα με την Δρ. Kübler-Ross. Είναι επίσης μια μικρή, προσωπική επανάσταση απέναντι σε κάτι τόσο προσωπικό που δεν μπορεί να διέπεται από ενδυματολογικούς κανόνες. Το dress code της θλίψης έχει μόνο έναν σκοπό, να απαλύνει τον πόνο όσων το υιοθετούν και δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό όταν σχολιάζουμε το «τι φόρεσε στην κηδεία».