Και αν με αφήσει..; Ο φόβος της εγκατάλειψης στις σχέσεις
Φαινομενικά, ένας καυγάς με τον/την σύντροφο μας, μπορεί να ξεκινά από μία ασήμαντη αιτία. Έπειτα ίσως να ξεφουσκώσει ομαλά και να λυθεί γρήγορα. Πολλές φορές όμως η ασήμαντη αφορμή δημιουργεί μια σύγκρουση μεγάλων διαστάσεων που μας ταράζει συναισθηματικά και μας σημαδεύει εσωτερικά με συναισθήματα εξουθένωσης και θλίψης. Τότε ίσως ν’αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν να το τραβήξαμε τόσο μακρυά και ν’αδυνατούμε να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά μας και τη συμπεριφορά του συντρόφου μας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι έντονες κι ανεξέλεγκτες αυτές συγκρούσεις υποκινούνται από βαθύτερους φόβους, τους οποίους ίσως να μη συνειδητοποιούμε. Οι φόβοι που βιώνουμε σε μία σχέση έχουν δύο πηγές: η πρώτη είναι η συμπεριφορά του συντρόφου μας απέναντι μας. Μια επιτακτική συμπεριφορά, ένα σαρκαστικό ή επικριτικό σχόλιο, ή η απλή αδιαφορία μπορεί να αποτελέσουν αφορμές για να έρθουν οι φόβοι μας στην επιφάνεια. Όμως , η δεύτερη πηγή των φόβων μας δεν έχει να κάνει με τον σύντροφό μας αλλά με εμάς τους ίδιους και το παρελθόν μας. Μάλιστα, αρκετές φορές, το μεγαλύτερο μέρος του φόβου που νιώθουμε προέρχεται από εμπειρίες του παρελθόντος όταν ίσως ήμασταν πιο τρωτοί κι ευαίσθητοι από τώρα.
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι ο σύντροφός μας είναι σαν κι εμάς. Ίσως να αισθάνεται την ανάγκη ν’αμυνθεί, ή ίσως ν’αισθάνεται μπερδεμένος και πληγωμένος. Πάνω απ’όλα ο σύντροφος μας αισθάνεται σίγουρα φόβο όπως κι εμείς, γι’αυτό το λόγο συμπεριφέρεται άσχημα, όπως συμπεριφερόμαστε άσχημα κι εμείς όταν κάνουμε επίθεση ή ασκούμε σκληρή κριτική.
Κάποιοι τυπικοί φόβοι που σαν άνθρωποι βιώνουμε στις σχέσεις είναι:
Ότι θα απορριφθούμε
Ότι θα εγκαταλειφθούμε
Ότι θα αγνοηθούμε
Ότι δε θα μας αγαπούν
Ότι θα κατηγορηθούμε άδικα
Ότι θα καταστραφούμε
Ότι είμαστε αποτυχημένοι σύντροφοι
Ότι θα μας επιτεθούν
Ότι θα μας ακυρώσουν
Ότι θα μας πληγώσουν συναισθηματικά
Ότι θα ζήσουμε δυστυχισμένα
Ότι δε μας σέβονται
Ότι θέλουν να μας υποτάξουν
Ότι θα μας κοροιδέψουν/γελοιοποιήσουν
Ότι θα παγιδευτούμε
Ότι δε θα εκπληρωθούμε
Διαβάζοντας την παραπάνω λίστα ίσως θα ήταν χρήσιμο ν’αναλογιστείς ποιοί από αυτούς τους φόβους επικρατούν στη δική σου σχέση. Ποιούς νιώθεις εσύ και ποιούς ο/η σύντροφός σου;
Ποιοί από αυτούς τους φόβους νομίζεις ότι ένιωθες από ανέκαθεν, πριν ακόμα αποκτήσεις την τωρινή σου σχέση; Η ποιούς φόβους έχεις βιώσει και σε προηγούμενες σχέσεις; Ποιοί φόβοι νομίζεις ότι ένιωθε από πριν ο σύντροφός σου;
Όλοι μας έχουμε ζήσει εμπειρίες που μας πλήγωσαν στον παρελθόν. Οι εμπειρίες αυτές συχνά σκαλίζουν μέσα μας αμφιβολίες, ανασφάλειες και φόβους που ενώ παραμένουν θαμμένες τις ήρεμες μέρες, επανέρχονται στην επιφάνεια όταν βρισκόμαστε σε σύγκρουση.
Είναι κρίμα ν’αφήσεις τον φόβο να πνίξει την ομορφιά της σχέσης σου. Για να τον αντιμετωπίσεις, δοκίμασε:
Να ονομάσεις και να κατανοήσεις τους όποιους φόβους σου βρίσκονται στο υπόβαθρο των συγκρούσεων σας. Αυτό είναι το πρώτο βήμα για να πάψουν να συντηρούν τις διαμάχες σας.
Να κατανοήσεις από που προήλθαν οι φόβοι σου και πώς παραμένουν. Απόφυγε να είσαι επικριτικός/η ο ένας απέναντι στον/στην σύντροφο σου ή να εμπλακείς σ’ένα παιχνίδι κατηγορητηρίων.
Ν’ακούσεις προσεκτικά τον σύντροφό σου να μιλάει για τους δικούς του φόβους. Προσπάθησε να τον ακούσεις με αποδοχή και κατανόηση χωρίς να μειώσεις τη σημαντικότητα των δικών του φόβων ή ν’αμφισβητήσεις την εγκυρότητα τους. Θυμίσου ότι ο καθένας από μας έχει βιώσει τις δικές του εμπειρίες, οι οποίες ίσως να έσπειραν τους πρώτους σπόρους των φόβων μας. Οι υπόλοιπες εμπειρίες ίσως να έδρασαν ενισχυτικά με αποτέλεσμα οι φόβοι αυτοί να θεριέψουν και ν’εγκαθιδρυθούν μόνιμα.
Ν’αναγνωρίσεις τον φαύλο κύκλο που ακολουθούν οι φόβοι σας. Ένας δικός σου φόβος μπορεί να υποκινεί ένα φόβο του συντρόφου σου και το αντίστροφο. Για παράδειγμα, ο φόβος της εγκατάλειψης, ίσως να σε κάνει απαιτητικό/η απέναντι στο σύντροφό σου να περνάει χρόνο μόνο μαζί σου. Εκείνος/η μπορεί να αισθάνεται ότι ελέγχεται και να έρχεται στην επιφάνεια ο φόβος του ότι θα υποταγεί, θα ελεγχθεί ή θα παγιδευτεί. Σπάστε τον φαύλο κύκλο, κατανοώντας τι είναι αυτό που υποκινεί τις συμπεριφορές σας και διαπραγματευτείτε καινούρια όρια στη σχέση σας που θα σας κάνουν και τους δύο να αισθάνεστε ασφαλείς.
Η διαδικασία της αναγνώρισης κι αντιμετώπισης των φόβων χρειάζεται χρόνο και προσπάθεια, όμως όσο πιο πολύ προσπαθούμε να δουλέψουμε πάνω σε αυτό, τόσο θα βλέπουμε τη σχέση μας να ζωντανεύει και να ισορροπεί. Αξίζει τον κόπο!
