Γράφει ο Ανδρέας Μπακογιάννης — Χειρουργός / Χειρουργός Ήπατος
Υπό τον γενικό τίτλο “Καρκίνος Θυρεοειδούς” εντάσσονται τέσσερα είδη καρκίνου…
τα οποία είναι δυνατό να συναντήσουμε στον θυρεοειδή αδένα με διαφορετική πρόγνωση και συχνότητα ο κάθε τύπος:
Θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς αδένα
Θυλακιώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς αδένα
Μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς αδένα
Αναπλαστικό καρκίνωμα θυρεοειδούς αδένα
Στο 90% των περιπτώσεων καρκίνου θυρεοειδούς αδένα, πρόκειται για θηλώδη ή θυλακιώδη τύπο οι οποίοι έχουν και την καλύτερη μακροπρόθεσμη πρόγνωση.
Στο 9% περίπου των περιπτώσεων καρκίνου θυρεοειδούς, πρόκειται για μυελοειδές καρκίνωμα με ενδιάμεση πρόγνωση και στο 1% περίπου των περιπτώσεων πρόκειται για αναπλαστικό καρκίνωμα θυρεοειδούς(μη διαφοροποιημένος καρκίνος), ο οποίος έχει και την χειρότερη πρόγνωση.
Κλινικά συμπτώματα
Συνήθως η διάγνωση γίνεται σε τυχαίο έλεγχο όπου ανευρίσκονται όζοι θυρεοειδούς(βλ. όζοι θυρεοειδούς) και μετά την διερεύνηση προκύπτει ότι πρόκειται για καρκίνο, είτε σε κάποιον τακτικό έλεγχο ο οποίος διενεργείται για “καλοήθεις” μέχρι εκείνη την στιγμή όζους. Είναι επίσης δυνατό, αλλά πιο σπάνιο ο ίδιος ο ασθενής να ψηλαφεί κάποιον όζο και ο έλεγχος να γίνει επί αυτού του δεδομένου.
Κατανοούμε από αυτό λοιπόν την αξία του προληπτικού υπερηχογραφήματος θυρεοειδούς.
Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί βράγχος φωνής, πόνος δυσφαγία και άλλα συμπτώματα τα οποία υποδηλώνουν στις πιο πολλές περιπτώσεις πολύ προχωρημένη νόσο.
Θηλώδες και Θυλακιώδες καρκίνωμα (καρκίνος καλής διαφοροποίησης)
Είναι όπως προείπαμε οι πιο συνηθισμένοι τύποι καρκίνου στον θυρεοειδή. Έχουν καλή μακροχρόνια πρόγνωση και ακόμη καλύτερη πρόγνωση σε ασθενείς κάτω των 45 ετών. Εμφανίζονται πιο συχνά στις γυναίκες παρά στους άνδρες.
Η ακριβής πρόγνωση για κάθε ασθενή εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες της νόσου σε κάθε ασθενή(τον ακριβή ιστολογικό τύπο κτλ.), αλλά και από την κατάσταση του ίδιου του ασθενή, πρέπει όμως να γίνει σαφές ότι μιλάμε για καλή πρόγνωση.
Διάγνωση
Ο τρόπος διάγνωσης και διερεύνησης έχει αναλυθεί στο κεφάλαιο: ¨όζοι θυρεοειδούς”(βλ.όζοι θυρεοειδούς).
Θεραπεία
Η θεραπεία είναι χειρουργική. Ολόκληρος ο αδένας αφαιρείται. Έτσι πετυχαίνουμε:
να αναλυθεί ιστολογικά ολόκληρος ο αδένας και
να αποφύγουμε κάποιο χειρουργείο στο μέλλον, στο οποίο θα ήταν πιθανό να υποβληθεί ο ασθενής σε περίπτωση που δεν αφαιρούνταν ολόκληρος ο αδένας και η νόσος υποτροπίαζε στο εναπομείναν τμήμα του θυρεοειδούς αδένα.
Ο ασθενής νοσηλεύεται μόνο για ένα 24ωρο.
Μετά την χειρουργική επέμβαση και ανάλογα με τα ιστολογικά ευρήματα, είναι πιθανό ο ασθενής να υποβληθεί και σε θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, ώστε να καταστραφεί και το παραμικρό υπόλειμμα θυρεοειδούς αδένα.
Είναι σαφές ότι μετά την επέμβαση ο ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει για πάντα ένα χαπάκι υποκατάστασης ορμονών θυρεοειδούς, μια και πλέον δεν θα έχει θυρεοειδή αδένα.
Μετά την χειρουργική επέμβαση και εφόσον έχει επιβεβαιωθεί ιστολογικά ο καρκίνος ο ασθενής θα πρέπει να κάνει έναν επανέλεγχο μια φορά το χρόνο στον ιατρό του.
Μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς
Παρουσιάζεται περίπου στο 9% των ασθενών με καρκίνο θυρεοειδούς.
Πρέπει να τονίσουμε ότι σε ένα μεγάλο ποσοστό (25%) ο τύπος αυτός του καρκίνου είναι κληρονομικός και πιθανόν να αφορά και σε άλλα όργανα. Αυτός είναι και ο λόγος όπου σε κάθε περίπτωση που διαγιγνώσκεται αυτός ο τύπος καρκίνου θα πρέπει ο ασθενής και πιθανόν(ανάλογα με τα αποτελέσματα) οι συγγενείς του να υποβάλλονται σε συγκεκριμένες εξετάσεις.
Διάγνωση
Ο τρόπος διάγνωσης και διερεύνησης σε ότι αφορά τον θυρεοειδή έχει αναλυθεί στο κεφάλαιο: ¨όζοι θυρεοειδούς”(βλ.όζοι θυρεοειδούς). Στην περίπτωση που υπάρχει προεγχειρητικά η διάγνωση του μυελοειδούς καρκινώματος ή έστω υπάρχει υποψία για μυελοειδές καρκίνωμα ο προεγχειρητικός έλεγχος θα πρέπει να είναι ευρύτερος με εξειδικευμένες εξετάσεις ανάλογα με την περίπτωση.
Θεραπεία
Η θεραπεία εξατομικεύεται σε κάθε ασθενή ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε περιστατικού και ανάλογα με το εάν πάσχουν ταυτόχρονα και άλλα όργανα ή όχι.
Σε ότι αφορά αποκλειστικά τον θυρεοειδή αδένα θα πρέπει να γίνεται ολική θυρεοειδεκτομή μαζί με εκτομή κάποιων τραχηλικών λεμφαδένων. Σε ότι αφορά την χειρουργική επέμβαση για τον θυρεοειδή ο ασθενής νοσηλεύεται ένα 24ωρο.
Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο δεν έχει θέση στην περίπτωση αυτού του καρκίνου.
Ο περαιτέρω χειρισμός και πορεία του ασθενούς μετά το χειρουργείο εξατομικεύεται από τον ιατρό ανάλογα με την περίπτωση.
Αναπλαστικό καρκίνωμα θυρεοειδούς(καρκίνος κακής διαφοροποίησης)
Παρουσιάζεται ευτυχώς στο 1% των ασθενών με καρκίνο θυρεοειδούς. Πρόκειται για πολύ επιθετικό καρκίνο με πολύ μικρή προσδοκώμενη επιβίωση του ασθενούς. Προσπάθεια θεραπείας γίνεται με χειρουργική εκτομή με αμφίβολα όμως αποτελέσματα διότι συνήθως ταυτόχρονα συνυπάρχουν μεταστάσεις, δηλαδή η νόσος έχει ξεφύγει από το τοπικό επίπεδο του τραχήλου. Επίσης με αμφίβολα αποτελέσματα χρησιμοποιούνται χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες.
