Το να τσακώνεται ένα ζευγάρι μπροστά μας είναι ένα μάλλον θλιβερό θέαμα κι από τις πιο άβολες στιγμές στις οποίες μπορεί να είναι κανείς μάρτυρας.
Τον τελευταίο καιρό, όλο και πιο συχνά, ζευγάρια φίλων δεν έχουν κανένα πρόβλημα να τα πουν ένα χεράκι, παρουσία κερκίδας: κάτι η κρίση και το στένεμα στα πορτοφόλια, κάτι η καθημερινότητα που γίνεται όλο και πιο ανυπόφορη και σχέσεις ετών, γάμοι ή συγκατοικήσεις που ξεκίνησαν από παράφορο έρωτα, μοιάζουν να γίνονται μικρές φυσαλίδες, έτοιμες να κάνουν «παφ» σε κάθε μικρό ή μεγαλύτερο καβγαδάκι.
Παράλληλα, η ιδιωτικότητα, αυτή η ανεκτίμητη γιαγιαδίστικη συμβουλή που έλεγε «τα εν οίκω, μη εν δήμω», σα να μην υπάρχει πια και σα να μην αφορά κανέναν η ύπαρξη της. Μοιάζει όλο και πιο εύκολο, σε έναν καβγά που ξεκίνησε απ’ το τίποτα, να βγουν άπλυτα στη φόρα, να ακουστούν προσβολές και βαριές κουβέντες – από αυτές που για τους δικούς μας θα ήταν αιτία διαζυγίου – και μετά, αυτοί οι δύο άνθρωποι να μοιραστούν το ίδιο κρεβάτι, σα να μη συνέβη τίποτα. Περίεργο; Ναι και ας αφήσουμε τις «ανετίλες» και τη χαλαρή αντιμετώπιση στην άκρη.
Όχι, ο δεν είναι μορφή επικοινωνίας
Ασχέτως, αν για κάποιους θεωρείται απολύτως φυσικό το να καβγαδίζουν δύο άνθρωποι που βρίσκονται για πολλά σε και περνούν πολλές ώρες μαζί, υπάρχουν όρια που δεν πρέπει να «ξεχνιούνται». Πότε, όμως, οι συχνοί καβγάδες σημαίνουν χωρισμό; Πότε οι στιγμές έντασης αθροιστικά θέτουν σε κίνδυνο τη γαλήνη της σχέσης;
Υπάρχουν δύο σχολές – που η καθεμιά με τον τρόπο της δίνει την ίδια απάντηση. Η μία, λέει ότι ζούμε σε σκληρή εποχή, στην οποία η ειλικρίνεια έχει τον πρώτο λόγο, παντού. Ακόμη και στους τσακωμούς των ζευγαριών. Είναι η κατάσταση στην οποία οι δυο σύντροφοι δεν έχουν πρόβλημα να λύσουν ένα θέμα τους, ακόμη και σε υψηλούς τόνους, ακόμη και παρουσία φίλων ή δημοσίως, να μην σωπάσουν, να μην υποχωρήσουν σε κάτι που τους φέρνει αντιμέτωπους, να «ανεβάσουν» στροφές και μετά να συνεχίσουν κανονικά.
Τι λένε οι ειδικοί
Ισχύει κάτι τέτοιο; Σύμφωνα με ένα μεγάλο ποσοστό ερευνών συμβούλων γάμου και ψυχολόγων, δυο άνθρωποι που σέβονται τη σχέση τους δεν τη θέτουν σε… δημόσια διαβούλευση. Όπως υποστηρίζουν, οι συχνοί καβγάδες και μάλιστα μπροστά σε τρίτους, δεν είναι ειλικρίνεια. Είναι ένδειξη ότι η σχέση πάσχει σοβαρά, ότι ο διάλογος μακριά από αδιάκριτα βλέμματα απλώς δεν υπάρχει κι ότι αναζητούνται μικρολάθη και ασήμαντες αφορμές για να αρχίσουν να εκτοξεύονται βαριά λόγια, σημάδι συσσωρευμένων παραπόνων, απωθημένων και θλίψης.
Το «πάμε παρακάτω κανονικά» δεν υπάρχει σύμφωνα με τους ειδικούς. Όσο πονάει μια σκληρή κουβέντα την πρώτη φορά, πονάει και την τελευταία. Όχι μόνο δεν λύνεται το πρόβλημα, αλλά είναι τέτοιος ο θυμός που αποθηκεύουν και οι δύο που το τέλος της σχέσης – όσο κι αν αργήσει – κάνει κρότο και συνήθως καταστρέφει όχι μόνο την πιθανότητα επανασύνδεσης, αλλά και το να παραμείνουν φίλοι ή έστω να διατηρήσουν τυπική επαφή…
Τα όρια υπάρχουν για να μην ξεπερνιούνται
Η δεύτερη σχολή, αυτή της… γιαγιάς μας που λέγαμε και πιο πάνω, η οποία θα απαγόρευε τόσο τις ιδιωτικές όσο και τις δημόσιες προσβολές, λέει άλλα πράγματα, μάλλον δυσάρεστα και καθόλου περιτυλιγμένα με το αμπαλάζ της «ανετίλας» με την οποία πολλά ζευγάρια αντιμετωπίζουν τη σχέση τους.
Κακά τα – και το ίδιο υπογραμμίζουν και οι ειδικοί – οι βρισιές, τα (παρατεταμένα) μούτρα, η ψυχρότητα και ο κυνισμός δεν έχουν θέση σε μία υγιή σχέση. Όσο κι αν φαίνεται αναχρονιστικό στις μέρες μας, ακόμη και οι σχέσεις πάθους, για να διατηρηθούν έχουν ένα κάπως… ντεμοντέ, αλλά υπερισχυρό συστατικό και λέγεται σεβασμός.
Κάποιος που αγαπά τον σύντροφο του, δεν θέλει να τον δει να ταπεινώνεται ή να έρχεται σε δύσκολη θέση – ειδικά μπροστά σε αδιάκριτα βλέμματα – και δεν χρειάζεται υψηλούς τόνους για να γίνει κατανοητός.
Και, ναι, δεν είναι απαραίτητο οι συχνοί τσακωμοί να οδηγούν στον χωρισμό, είτε μιλάμε για γάμο είτε για μακροχρόνια σχέση. Υπάρχουν πολλά ζευγάρια που τα χρόνια τους είναι γεμάτα από ομηρικούς καβγάδες και καθημερινές μικροεντάσεις. Ίσως να έχουν βρει τον τρόπο τους, ίσως πάλι να πρόκειται για εξαντλητικές σχέσεις που δεν είναι της παρούσης και που τον βασικό λόγο τον έχει ο ψυχολόγος.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, εκείνο που ισχύει – και για το οποίο σκίζουν άνετα τα πτυχία τους οι σύμβουλοι σχέσεων – είναι ότι μία σχέση που «τρέφεται» από τις θυμωμένες ατάκες, τις λογομαχίες που «λαστιχάρουν» και τις απότομες κινήσεις, είναι πρακτικά μία κατεστραμμένη σχέση που κανένας από τους δύο εμπλεκόμενους δεν έχει το θάρρος να σταματήσει (οι λόγοι άπειροι).
Πώς αντιδρούμε, όταν συμβαίνει σ’ εμάς;
Τι κάνουμε, όμως, όταν δεν είμαστε μάρτυρες σε τέτοια περιστατικά, αλλά «πρωταγωνιστές»;
– Δεν «τροφοδοτούμε» και μάλιστα παρουσία… κοινού συζητήσεις που θα προκαλέσουν σύγκρουση. Το πρόβλημα μας, το συζητάμε ιδιωτικά, διατηρώντας όσο γίνεται χαμηλούς τόνους και αποφεύγοντας τις έντονες λέξεις που μπορούν να πυροδοτήσουν ξέσπασμα.
– Σταματάμε την προσβολή στο σημείο από το οποίο ξεκίνησε. Δεν την «καταπίνουμε», αλλά δεν απαντάμε το ίδιο προσβλητικά. Με σταθερό και αυστηρό τόνο υπενθυμίζουμε το όριο μας.
– Δεν πέφτουμε στην παγίδα του «έλα μωρέ, δεν άκουγε κανείς, μόνοι μας ήμασταν». Ότι συμβαίνει ιδιωτικά, μπορεί να συμβεί και σε ανοιχτό χώρο και όντας σε δύσκολη θέση, να αντιδράσουμε πιο… αυθόρμητα απ’ ό,τι συνήθως.
– Σε κανέναν δεν αρέσουν οι καβγάδες. Ούτε στον σύντροφο μας, ακόμη κι αν τους προκαλεί. Ρίχνουμε μια καλή ματιά στο τι κάνουμε εμείς και ενδεχομένως να τον προσβάλλει ή να του προκαλεί εκνευρισμό. Λίγη αυτογνωσία ποτέ δεν έβλαψε. Λίγη, όμως. Τα ενοχικά σύνδρομα μας κάνουν ευάλωτους και θα μας θυματοποιούν.
– Πριν φτάσουμε στον καβγά, εξαντλούμε κάθε περιθώριο διαλόγου. Αν δεν έχουμε πει ποτέ ανοιχτά τι μας ενοχλεί και τι μας ανεβάζει το αίμα στο κεφάλι, πώς περιμένουμε κατανόηση; Ας μην τα θέλουμε ολα δικά μας.
– Εκτός από τη συχνότητα των καβγάδων, προσέχουμε και τη διάρκεια. Αν ο ένας από τους δύο δεν το «λήγει» με κανένα τρόπο και προσπαθεί να συντηρήσει για ώρα το δυσάρεστο κλίμα, κάτι θέλει να πει, αλλά δεν το τολμάει. Είναι η ώρα για μεγάλες, σοβαρές συζητήσεις, ίσως και αποκαλύψεις, οπότε θέλει προσοχή…
Και…
– Σε καμία, μα σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπουμε βία. Είτε λεκτική είτε σωματική. Οι έντονες χειρονομίες, οι «ασήκωτες» προσβολές, τα σπρωξίματα και το ξέσπασμα στα γυάλινα του σπιτιού δεν μεταφράζονται σε «πληθωρικό χαρακτήρα που εκφράζεται έντονα». Αυτά είναι απλώς ανόητες δικαιολογίες για ανθρώπους που δεν έχουν καμία θέση στη ζωή μας. Όσο κι αν μας φαίνεται σκληρό, αποχαιρετάμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα και «καίμε» και τη γέφυρα επικοινωνίας.
sxeseis
Tags: αντικείμενα, διακοπές, εκκλησια, επικοινωνία, καβγάς, μάτια, σχέση, χρόνια, ψέματα