Μαρία Θεοδωρίδου: «Η αξία της υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών»

Η πρωτογενής πρόληψη με την εφαρμογή των προγραμμάτων εμβολιασμού σε βρέφη, παιδιά, ενήλικες και σε ειδικές πληθυσμιακές ομάδες (π.χ. κοινότητες Ρομά) έχει συντελέσει στη σημαντική μείωση της νοσηρότητας και της θνητότητας από λοιμώδη νοσήματα.

Η επιδημία COVID, μεταξύ των πολλών άλλων δεινών που προκάλεσε, επέφερε και σοβαρό πλήγμα στα προγράμματα εμβολιασμού των κρατών παγκοσμίως.

Εκτιμάται ότι οδήγησε στη μεγαλύτερη μείωση των εμβολιασμών που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι:

• Το 2020, 126 χώρες (74%), από 170, δήλωσαν μικρού ή μεγαλύτερου βαθμού μείωση των εμβολιασμών. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ 2011-2019 το 85% των παιδιών είχαν λάβει 3 δόσεις του εμβολίου DTP (διφθερίτιδας, τετάνου, κοκκύτη και 1 δόση εμβολίου ιλαράς), ποσοστό που προσέγγιζε το επιδιωκόμενο ποσοστό του 90%. Από το 2021, όμως, το ποσοστό παγκοσμίως μειώθηκε στο 81%, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και τη UNICEF.

• 25 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας μικρότερης του ενός έτους δεν έχουν κάνει τον βασικό εμβολιασμό (6 εκατομμύρια περισσότερα παιδιά πριν την εμφάνιση της πανδημίας).
• 18 εκατομμύρια παιδιά που ζουν σε χώρες με χαμηλό ή μέτριο εισόδημα δεν έχουν λάβει ούτε μια δόση εμβολίου (zero-dose), που αποτελεί τον μεγαλύτερο αριθμό από το 2005.

• Εξαιρετικά σημαντικό είναι ότι ο αριθμός των κοριτσιών που δεν εμβολιάστηκαν για τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) αυξήθηκε κατά 3,5 εκατομμύρια συγκριτικά με το 2019.

O ρόλος των μητρώων

Η πανδημία του COVID αποδεικνύεται ότι επηρέασε την Εμβολιαστική Κάλυψη (ΕΚ) κυρίως των εφήβων σε ποσοστό περίπου 10%. Στη χώρα μας, όμως, με τις επανειλημμένες συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών (ΕΕΕ) και την άριστη συνεργασία παιδιάτρων και γονέων το κενό τείνει να αναπληρωθεί. Οι αριθμοί που προαναφέρθηκαν αντανακλούν την τεράστια σημασία που έχει η ΕΚ (Vaccine Coverage) του πληθυσμού.

Η εμβολιαστική κάλυψη απεικονίζει το ποσοστό των εμβολιασμένων για συγκεκριμένα νοσήματα ατόμων ενός πληθυσμού και αποτελεί πολύτιμο δείκτη ελέγχου και αξιολόγησης των προγραμμάτων εμβολιασμού. Με την καταγραφή της ΕΚ αναγνωρίζονται τα αδύνατα σημεία του προγράμματος εμβολιασμού, όπως και η δυνατότητας πρόσβασης ενός πληθυσμού στις υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας.

Η επίτευξη υψηλής Εμβολιαστικής Κάλυψης συμβάλλει στη δημιουργία συλλογικής ανοσίας, με αποτέλεσμα τη μείωση της διασποράς λοιμογόνων παραγόντων και την αποφυγή επιδημικών εξάρσεων λοιμωδών νοσημάτων. Παραδείγματα για τη χώρα μας αποτελούν η εξάλειψη της διφθερίτιδας, του τετάνου και της πολιομυελίτιδας όπου η εμβολιαστική κάλυψη ξεπερνά το 90%.