Η διαρκώς κλιμακούμενη ένταση στις σχέσεις της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν – με αφορμή την εκτέλεση του σιίτη κληρικού Νιμρ αλ-Νιμρ – έχει τις ρίζες του σε θρησκευτικές αλλά και πολιτικές αιτίες.
Κάθε μια από τις δύο χώρες αντιπροσωπεύει το ένα από τα δύο δόγματα του ισλάμ αλλά ταυτόχρονα αυτή η αντιπαράθεση έχει και την πολιτικο οικονομική πτυχή της αφού οι δύο πλευρές βρίσκονται σε έναν διαρκή αγώνα για την επιβολή ή έστω την επιρροή τους στην Μέση Ανατολή.
Το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας βρίσκεται υπό την εξουσία της σουνιτικής μοναρχίας των Σαούντ, με το 90% των κατοίκων να ακολουθούν το ίδιο μουσουλμανικό δόγμα όπως και οι ηγέτες τους. Αντίθετα, στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, το 95% του πληθυσμού είναι σιίτες. Και οι δυο χώρες είναι από τις μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγές στον κόσμο. Η Σαουδική Αραβία έχει μεγαλύτερη εδαφική έκταση, αλλά το Ιράν έχει υπερδιπλάσιο πληθυσμό.
Ο σιίτης Αγιατολάχ Χαμενεΐ, επικεφαλής του κράτους της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν
Το σχίσμα μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών
Η διαμάχη μεταξύ των δύο δογμάτων του Ισλάμ έχει τις ρίζες του πριν από 1.400 χρόνια, δηλαδή την εποχή αμέσως μετά τον θάνατο του προφήτη Μωάμεθ το 632 μ.Χ. Ουσιαστικά η αντιπαράθεση έχει να κάνει με τον διάδοχο του Προφήτη καθώς ο ίδιος δεν όρισε κάποιο πρόσωπο για να συνεχίσει τον έργο του.
Οι οπαδοί του γαμπρού του Μωάμεθ, του Αλή, ο οποίος είχε παντρευτεί την κόρη του Φατίμα, υποστήριξαν ότι η διαδοχή πρέπει να είναι εξ αίματος. Από την άλλη, μια μερίδα πιστών θεώρησαν ότι νόμιμος διάδοχος ήταν ο στενός φίλος και σύμβουλος του Μωάμεθ, ο Αμπού Μπάκρ. Οι δύο άνδρες κράτησαν από κοινού τον τίτλο του Χαλίφη. Το σχίσμα ουσιαστικά εμφανίστηκε όταν θα έπρεπε να οριστεί ο διάδοχος και των δυο.
Οι υποστηρικτές όσων πιστευαν ότι η διαδοχή πρέπει να ακολουθήσει την γραμμή του Αμπου Μπακρ έγιναν γνωστοί ως Αχλ αλ-Σούνα ουα αλ-Τζαμά’αχ (άνθρωποι της παράδοσης και της ενότητας). Όσοι ακολούθησαν τον Αλή ονομάστηκαν «οπαδοί του Αλή (Σιατ Αλή στα αραβικά, και εν συντομία σιίτες).
Ο σουνίτης βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας Σαλμάν μπιν Αμπντουλαζίζ αλ Σαούντ
Τί πιστεύει το κάθε δόγμα
Η διάσπαση του ισλάμ σε σουνίτες και σιίτες διαμόρφωσε δύο δόγματα με διακριτά πολιτισμικά στοιχεία, και σχολές σκέψης.
Αν και στα δύο δόγματα υπάρχουν μετριοπαθείς και εξττρεμιστές, οι σουνίτες δίνουν μεγαλύτερο βάρος στην δύναμη του Θεού μέσα στον φυσικό κόσμο, ενώ οι σιίτες βλέπουν με πιο μεγάλο ενδιαφέρον την μετά θάνατον ζωή και δίνουν μεγαλύτερη σημασία στο μαρτύριο ως ύψιστη “έκφραση πίστης.
Η συντριπτική πλειοψηφία των μουσουλμάνων σε όλον τον κόσμο είναι Σουνίτες, που φθάνουν στο 85% του συνολικού πληθυσμού των πιστών. Έχουν εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο – από το Μαρόκο έως την Ινδονησία – και αποτελούν το κυρίαρχο δόγμα στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή.
Μόνο το Ιράν, το Ιράκ, το Αζερμπαϊτζάν και το Μπαχρέιν έχουν μια σιιτική πλειοψηφία. Σημαντικές μειονότητες σιΐτικών πληθυσμών υπάρχουν στην Υεμένη, τον Λίβανο, το Κουβέιτ, τη Συρία και το Κατάρ.
Οι δογματικοί πόλεμοι σε Ιράκ, Συρία και Υεμένη
Η αμερικανική εισβολή και κατοχή του Ιράκ, και οι εμφύλιες συγκρούσεις στη Συρία και τον Λίβανο έριξαν λάδι στην φωτιά αυτές της πολύπλοκης αντιπαράθεσης.
Η σύγκρουση στη Συρία είναι χαρακτηριστική αυτής της αντιπαράθεσης καθώς η κυβέρνηση του σιίτη – αλαουίτη προέδρου Μπασάρ Αλ Ασαντ υποστηρίζεται από το σιιτικό Ιράν και την Χεσμπολάχ και έχει ως αντιπάλους τις ορισμένες σουνιτικές οργανώσεις όπως το Ισλαμικό Κράτος, το οποίο λέγεται ότι υποστηρίζουν σουνίτες επιχειρηματίες του πετρελαίου από χώρες του Περσικού Κόλπου.
Ο σιιτης πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Ασαντ
Στον άλλο εμφύλιο πόλεμο, αυτόν της Υεμένης, το Ιράν ενισχύει τους σιίτες επαναστάτες Χούτι που ανέτρεψαν στην σουνιτική κυβέρνηση. Απέναντί τους έχουν την Σαουδική Αραβία που επενέβη στρατιωτικά θέλοντας να αποτρέψει την δημιουργία ενός σιιτικού κράτους στην γειτονιά της.
thetoc.gr
seleo.gr-Diethni
