Οπαδική βία: Σύσκεψη υπό τον Πρωθυπουργό για αλλαγές σε θεσμικό πλαίσιο και ποινές

Δραστικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας και του χουλιγκανισμού αναλαμβάνει η κυβέρνηση, στη σκιά της στυγερής δολοφονίας του 19χρονου Άλκη Καμπανού στη Θεσσαλονίκη. Ο διάχυτος προβληματισμός -εξαιτίας της έξαρσης του φαινομένου- έχει τοποθετηθεί στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, καθορίζοντας το αντικείμενο της πρώτης σύσκεψης για την εβδομάδα, στο Μέγαρο Μαξίμου.

Στη σύσκεψη, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 9.30 σήμερα το πρωί, υπό τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη αναμένεται να μετάσχουν ο Υφυπουργός Αθλητισμού, Λευτέρης Αυγενάκης, αλλά και οι συναρμόδιοι Υπουργοί, Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θεοδωρικάκος και Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας, προκειμένου να εξεταστεί όλο το φάσμα των δυνητικών, κυβερνητικών παρεμβάσεων στο πεδίο.

Πρόθεση της κυβέρνησης συνιστά ο διάλογος με την κατάθεση προτάσεων από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, δηλαδή αθλητικές ομάδες, παράγοντες και οργανωμένους οπαδούς, με απώτερο στόχο την εξυγίανση του χώρου, αφού προηγουμένως εξοβελιστούν κακοποιά στοιχεία από τα γήπεδα και τους αθλητικούς χώρους.

Στο πλαίσιο αυτό, η σημερινή σύσκεψη καταγράφεται ως μέρος μιας ευρύτερης και εντατικής προσπάθειας για την πάταξη του φαινομένου της οπαδικής βίας, ώστε να υπάρξει «μηδενική ανοχή» απέναντι σε οργανωμένες συμμορίες, που αναπτύσσουν εγκληματικές δράσεις, με πρόσχημα τα διακριτικά κάποιου αθλητικού συλλόγου.

Η αποφασιστικότητα στο πολιτικό επίπεδο για συντριπτική απάντηση σε ανάλογες, παραβατικές συμπεριφορές αποτυπώθηκε ήδη στο «σαφάρι ελέγχων» σε συνδέσμους αθλητικών ομάδων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ήπειρο τις τελευταίες ημέρες, ώστε να ταυτοποιηθούν πρόσωπα και σκοτεινές διαδρομές, με άλλοθι το «οπαδικό» κίνημα.

Στην ταχύτητα της κυβέρνησης να εξυγιάνει το χώρο του αθλητισμού συμβάλλουν, κατά κυβερνητικές πηγές, και οι οδηγίες του αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ο οποίος απέστειλε σχετική εγκύκλιο προς τους εισαγγελείς όλης της χώρας, αναφορικά με τα εγκλήματα με αθλητικό υπόβαθρο, περιλαμβάνοντας τον αναθεωρημένο Ποινικό Κώδικα και τους δύο νόμους για την καταπολέμηση της οπαδικής βίας, οι οποίοι έχουν ψηφιστεί την τελευταία διετία.

Αυστηροποίηση ποινών για αδικήματα με στοιχεία βίας

Συγκεκριμένα, με το νόμο 4855/2021, που αφορούσε στην τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αυστηροποιήθηκαν οι προβλεπόμενες ποινές για αδικήματα με στοιχεία βίας.

Ανθρωποκτονία (άρθρο 299 ΠΚ) — Μοναδική πλέον ποινή για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από πρόθεση είναι η ισόβια κάθειρξη. Με τον Ποινικό Κώδικα του Ιουλίου του 2019 τιμωρείτο διαζευκτικά με την ποινή είτε της ισόβιας είτε της πρόσκαιρης κάθειρξης τουλάχιστον δέκα ετών (δηλαδή από 10 έως 15 έτη).

Θανατηφόρα ληστεία (άρθρο 380 ΠΚ) — Το αδίκημα της ληστείας που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο προσώπου ή την βαριά σωματική του βλάβη ή αν η πράξη εκτελέστηκε με ιδιαίτερη σκληρότητα εναντίον προσώπου τιμωρείται από 12-11-2021 με αποκλειστικά με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, ως μόνης προβλεπόμενης ποινής. Προηγουμένως τιμωρείτο διαζευκτικά είτε με ισόβια είτε με πρόσκαιρη κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών (δηλαδή από 10 έως 15 έτη).

Επικίνδυνη σωματική βλάβη (άρθρο 309 ΠΚ) — Αυστηροποιήθηκε η τιμώρηση της επικίνδυνης σωματικής βλάβης με προβλεπόμενη ποινή τη φυλάκιση έως τρία έτη. Μετά την τροποποίηση του Ιούλιου του 2019 μέχρι και τον Νοέμβριο του 2021 τιμωρείτο διαζευκτικά με ποινή φυλάκισης έως τρία έτη ή επιβολή μόνον χρηματικής ποινής.

Βαριά σωματική βλάβη (άρθρο 310 ΠΚ) — Αναδιαμορφώθηκε το αδίκημα της βαριάς σωματικής βλάβης σε δύο κατευθύνσεις. Πρώτον, αυστηροποιήθηκε η ποινή τόσο στην περίπτωση κατά την οποία ο δράστης επέφερε την βαριά σωματική βλάβη στο θύμα, όσο και στην περίπτωση κατά την οποία ο δράστης επεδίωκε την πρόκληση της βαριάς σωματικής βλάβης. Υπήρξε δηλαδή μία διαβάθμιση του δόλου του δράστη σε αντιστοιχία με την επιβαλλόμενη σε αυτόν ποινή.

Εγκλήματα κατά της σωματικής ακεραιότητας υπαλλήλου (άρθρο 315Α ΠΚ) — Με το άρθρο 68 του ν. 4855/2021 προστέθηκε νέα ποινική διάταξη στο κεφάλαιο του Ποινικού Κώδικα για τα εγκλήματα κατά της σωματικής ακεραιότητας, η οποία προβλέπει πλέον ρητά ότι η τέλεση κάθε μορφής σωματικής βλάβης σε βάρος υπαλλήλου κατά την εκτέλεση της εργασίας ή στο πλαίσιο της εργασίας του συνιστά επιβαρυντική περίσταση. Προσμετράται δηλαδή επιβαρυντικά στην ποινή που τελικά θα επιβληθεί στον δράστη μίας τέτοιας αξιόποινης πράξης.

Υπό όρον απόλυση — Αυστηροποιήθηκαν οι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις για την απόλυση υπό όρο των καταδικασθέντων για τα εγκλήματα μεταξύ άλλων της ανθρωποκτονίας, της θανατηφόρας ληστείας και της εκβίασης. Έτσι σε περίπτωση επιβολής πρόσκαιρης κάθειρξης για τα αδικήματα αυτά, δίνεται η δυνατότητα για απόλυση υπό όρο μόνο αν έχουν εκτιθεί με ευεργετικό υπολογισμό τα 4/5 της ποινής αντί των 3/5 που ίσχυε μέχρι το Νοέμβριο του 2021.

Απαιτείται πραγματική παραμονή σε σωφρονιστικό κατάστημα, ίση με τα 3/5 της ποινής έναντι των 2/5 που ίσχυε μέχρι την τελευταία αλλαγή του Π.Κ. Στην περίπτωση της ισόβιας κάθειρξης για τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας και της θανατηφόρας ληστείας το κατώτατο όριο πραγματικής έκτισης αυξάνεται στα 18 έτη. Μέχρι την αλλαγή αυτή το κατώτατο όριο πραγματικής έκτισης ήταν τα 16 έτη.

Παράλληλα, διαδοχικές νομοθετικές παρεμβάσεις κατά το ίδιο διάστημα είχαν ως αποτέλεσμα νέα και αυστηρότερα δεδομένα στην αντιμετώπιση της οπαδικής βίας. Ειδικότερα:

Με τον ν. 4639/2019, το Νοέμβριο του 2019:
• Δόθηκε η δυνατότητα στην Αστυνομία να διενεργεί δειγματοληπτικούς ελέγχους στους κατόχους εισιτηρίων κατά την έλευσή τους προς τις αθλητικές εγκαταστάσεις
• Θεσπίστηκε η δυνατότητα συλλογής, επεξεργασίας και αξιοποίησης, στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας, του υλικού και των δεδομένων που καταγράφονται με οποιοδήποτε τεχνικό μέσο το οποίο χειρίζεται στέλεχος της Αστυνομίας
• Επεκτάθηκαν τα τοπικά και χρονικά όρια εφαρμογής των ποινικών διατάξεων για πράξεις αθλητικής βίας που έχουν αμιγώς οπαδικά κίνητρα και τελούνται σε χρόνο και τόπο μη συνδεόμενους με κάποια αθλητική εκδήλωση (π.χ. «ραντεβού» οπαδών, επιθέσεις σε συνδέσμους κ.λπ.).

Επιπλέον, με το ν. 4809/2021, τον Ιούνιο του 2021:
• Επανήλθε το «ιδιώνυμο», δηλαδή η απαγόρευση αναστολής και μετατροπής των στερητικών της ελευθερίας ποινών που επιβάλλονται από τα ποινικά δικαστήρια για εγκλήματα που αφορούν σε εκδηλώσεις αθλητικής βίας. Όταν, πριν από 15 χρόνια, εφαρμόσθηκε το «ιδιώνυμο» στον αθλητισμό, τα κρούσματα βίας στο επαγγελματικό πρωτάθλημα μειώθηκαν κατά 80%, ενώ είχαν αυξηθεί σημαντικά οι πωλήσεις των εισιτηρίων
• Ρυθμίστηκαν οι οργανωμένες μετακινήσεις των οπαδών. Οι ομάδες έχουν την εποπτεία και τον έλεγχο των μετακινήσεων των Λεσχών Φιλάθλων τους, ώστε να υπάρχει ασφάλεια και σαφές σύστημα απόδοσης ευθυνών σε περίπτωση επεισοδίων.

Άμεση απόδοση Δικαιοσύνης

Εκτός από τις όποιες αδυναμίες του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, τις οποίες ετοιμάζεται να θεραπεύσει η κυβέρνηση, εντείνονται την ίδια ώρα στη Θεσσαλονίκη οι έρευνες για την εξιχνίαση της δολοφονίας του Άλκη Καμπανού, με τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Τάκη Θεοδωρικάκο να δηλώνει χθες πως «είχαμε πει από την πρώτη στιγμή ότι είναι ζήτημα τιμής για την Ελληνική Αστυνομία, για την δικαιοσύνη, για την πολιτεία συνολικά, η έρευνα για τη δολοφονία του 19χρονου Άλκη να φτάσει μέχρι το τέλος. Να βρεθούν οι ένοχοι και να οδηγηθούν στην δικαιοσύνη». «Αυτό ήταν και είναι το καθήκον του κράτους δικαίου και αυτό γίνεται πραγματικότητα τώρα. Άμεση απόδοση δικαιοσύνης και πρωτοβουλίες για να μπει τέλος σε αυτή την παράλογη βία και τον χουλιγκανισμό» κατέληξε ο κ. Θεοδωρικάκος, σε παρέμβασή του στα κοινωνικά δίκτυα, λίγο μετά τη σύλληψη 8 ατόμων, τα οποία φέρονται να εμπλέκονται στη δολοφονική επίθεση κατά του 19χρονου, στον οδό Θεόδωρου Γαζή.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, εκδόθηκαν συνολικά δέκα εντάλματα σύλληψης και εντοπίστηκαν και συνελήφθησαν ήδη οκτώ εκ των εμπλεκομένων, ενώ ταυτοποιήθηκαν άλλοι δύο εμπλεκόμενοι στην υπόθεση.

Ανάμεσα στους συλληφθέντες είναι, κατά πληροφορίες, και πρώην ποδοσφαιριστής στην παιδική ομάδα του ΠΑΟΚ, υπάλληλος σε υποκατάστημα γνωστής αλυσίδας υποδημάτων και οργανωμένος στη ΘΥΡΑ 4. Εκτός από τους οκτώ συλληφθέντες, η ΕΛ.ΑΣ. αναζητεί άλλα δύο άτομα, τα οποία έχουν ταυτοποιηθεί από το υλικό που έχει εξεταστεί, έναν στην Αλβανία και έναν στη Θεσσαλονίκη.

Στο ενδιάμεσο, σήμερα αναμένεται να απολογηθεί ο 23χρονος, ο οποίος κατηγορείται για τη δολοφονική επίθεση στον Άλκη και την παρέα του, ενώ στον εισαγγελέα θα οδηγηθούν και οι 8 έως τώρα συλληφθέντες.