Σχεδόν καθημερινά είναι τα περιστατικά συναλλαγών στην Πάτρα που γίνονται με πλαστά χαρτονομίσματα. Πολλές από αυτές δεν γίνονται καν αντιληπτές από τους συναλλασσόμενους, καθώς ούτε ο πελάτης αλλά ούτε και ο καταστηματάρχης γνωρίζουν ότι τα χρήματα που χρησιμοποιούν είναι «μαϊμού».
Πέραν όμως αυτών των υποθέσεων που δεν εντοπίζονται, πάρα πολλές είναι κι εκείνες που τελικά αποκαλύπτονται. Aπό τις αρχές του 2015 μέχρι και τα τέλη Μαρτίου, δηλαδή μέσα σε μόλις 3 μήνες, στην Αστυνομία έφθασαν 52 από αυτές τις υποθέσεις.
Κυρίως προέρχονται Τράπεζες όπου ανυποψίαστοι Πατρινοί πήγαν να κάνουν πληρωμή ή κατάθεση όμως στην πορεία αποδείχθηκε ότι κάποιο ή κάποια από τα χαρτονομίσματα που είχαν μαζί τους ήταν πλαστά. Επικοινωνήσαμε και με ταμείες υποκαταστημάτων τραπεζών οι οποίοι μας επιβεβαίωσαν ότι πράγματι τουλάχιστον κάθε 30 με 40 μέρες γίνονται μάρτυρες ανάλογων συμβάντων.
Οι πελάτες τους, όπως μας εξηγούν, δείχνουν να πέφτουν από τα σύννεφα καθώς δεν μπορούσαν ούτε κατά διάνυα να φανταστούν ότι κάποιος από τους συνεργάτες τους, τους είχε δώσει πλαστά χρήματα.
Φυσικά βέβαια τα πραγματικά περιστατικά που διαπιστώνονται αλλά δεν καταγράφονται από την ΕΛ.ΑΣ. είναι πολύ περισσότερα, αφού δεκάδες συμπολίτες, όταν τυχαία διαπιστώσουν κάνοντας τα ψώνια τους ότι φέρουν κάποιο πλαστό χαρτονόμισμα, παρακαλούν τον καταστηματάρχη να μην το κάνουν θέμα. Ζητούν δε τα χρήματα πίσω και προσπαθούν να το «σπρώξουν» αλλού, κάπου δηλαδή που δεν υπάρχει μηχάνημα ανίχνευσης.
Τα πλαστά χαρτονομίσματα που έχουν την μεγαλύτερη πέραση είναι τα 50ευρω και τα 20ευρα ενώ δεν λείπουν και τα 10ευρα τα οποία πλέον έχουν τάση μείωσης λόγω του καινούργιου χαρτονομίσματος που κυκλοφόρησε πρόσφατα και το οποίο θεωρείται πιο δύσκολο στην παραχάραξη.
Σχεδόν όποιον και να ρωτήσετε στην πόλη έχει μια ιστορία με πλαστό να σας διηγηθεί:
-Συμπολίτης επιχειρηματίας πληρώθηκε από πελάτες του και όταν στην συνέχεια πήγε στο βενζινάδικο, αποδείχθηκε ότι το 50εύρω με το οποίο πήγε να πληρώσει ήταν πλαστό. Ο βενζινοπώλης το κράτησε και το ακύρωσε τρυπώντας το.
-Άνεργη Πατρινή πήγε να κάνει τα ψώνια της ημέρας σε μίνι μάρκετ της πόλης και στο ταμείο το 20ευρω που κατείχε, αποδείχθηκε «μαϊμού». Όπως μας λέει παρακάλεσε την υπάλληλο να μην της το κρατήσει και θα υποχρεωθεί, να το «σπρώξει» κάπου αλλού μιας και η αξία του είναι μεγάλη για εκείνη.
-Άλλος συμπολίτης πήγε στην τράπεζα για να πληρώσει κράτηση ξενοδοχείου και αποδείχθηκε ότι ένα από τα 50ευρα που είχε μαζί του ήταν πλαστό. Η Τράπεζα το κατάσχεσαι και κίνησε τις προβλεπόμενες διαδικασίες με την Αστυνομία…
Το φαινόμενο δείχνει να είναι σε μια μόνιμη έξαρση τα τελευταία χρόνια, με όλο και περισσότερους επιτήδειους να γεμίζουν την αγορά της πόλης με πλαστά χαρτονομίσματα, τα οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα περνούν από χέρι σε χέρι χωρίς κανείς να το αντιλαμβάνεται.
1. Έλεγχος με την αφή
Νιώστε τη γενική αίσθηση που αφήνει η επαφή με το χαρτονόμισμα. Τα παραχαραγμένα χαρτονομίσματα δίνουν συχνά την αίσθηση του μαλακού, χωρίς το χαρακτηριστικό «τρίξιμο» που κάνουν τα γνήσια. Το χαρτί τους δεν πρέπει να δίνει υπερβολικά την αίσθηση του λείου ή του γυαλιστερού.
Ελέγξτε τη δομή της εσώγλυφης εκτύπωσης (βαθυτυπία, intaglio) η οποία εξέχει ελαφρά στην πρόσθια όψη του χαρτονομίσματος. Μεταξύ της γραμμής που αφορά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και του πολυψήφιου αριθμού εμφανίζεται ένα πλέγμα (κάνναβος) κάθετων γραμμών.
Εάν ξύσετε με το νύχι αυτές τις έντονες κάθετες γραμμές διαπιστώνετε έναν χαρακτηριστικό ήχο και μια ιδιαίτερη υφή.
2. Έλεγχος με το μάτι
Ελέγξτε τη συνολική εμφάνιση της εικόνας. Στα γνήσια χαρτονομίσματα η εικόνα είναι καθαρή με έντονες αντιθέσεις, ιδίως όσον αφορά το αρχιτεκτονικό σχέδιο στην εμπρόσθια όψη. Η εικόνα δεν πρέπει να είναι θολή ή θαμπή.
Όταν το κοιτάτε σε διερχόμενο φωτισμό, το πολυτονικό υδατογράφημα επαναλαμβάνει το κύριο αρχιτεκτονικό σχέδιο του χαρτονομίσματος (πύλες ή παράθυρα). Πρέπει να εμφανίζει τις χαρακτηριστικές φωτοσκιάσεις, πρέπει δηλαδή να υπάρχουν τμήματα που είναι φωτεινότερα καθώς και τμήματα που είναι πιο σκοτεινά από την υπόλοιπη επιφάνεια του χαρτιού. Τα γνήσια πολυτονικά υδατογραφήματα δεν έχουν πολύ έντονες γραμμές αλλά χαρακτηρίζονται πάντοτε από την απαλή μετάβαση από το φωτεινό στο σκοτεινό.
Το ηλεκτροτυπικό υδατογράφημα βρίσκεται κάτω από το πολυτονικό υδατογράφημα. Σε αυτό αναγράφεται η αξία του χαρτονομίσματος. Ο αριθμός αυτός φαίνεται πολύ φωτεινός όταν κοιτάτε το χαρτονόμισμα σε διερχόμενο φως, ενώ εμφανίζεται σκοτεινός εάν το τοποθετήσετε επάνω σε μια σκοτεινή επιφάνεια.
Η ταινία ασφαλείας βρίσκεται ενσωματωμένη στο χαρτονόμισμα. Εμφανίζεται ως σκοτεινή γραμμή εάν κοιτάξετε το χαρτονόμισμα σε διερχόμενο φωτισμό. Στην ταινία ασφαλείας αναγράφεται η αξία του χαρτονομίσματος και η λέξη EURO. Το κείμενο αυτό διαβάζεται από αριστερά προς τα δεξιά και αντίστροφα, έτσι ώστε να μπορεί να διαβαστεί εύκολα και από τις δύο πλευρές του χαρτονομίσματος.
Εάν το κοιτάξουμε σε κάθετο φωτισμό, εμφανίζεται στο ολόγραμμα ή στην ολογραφική λωρίδα το λογότυπο €. Επιπλέον, η ονομαστική αξία καθίσταται ορατή με θετικούς και αρνητικούς χαρακτήρες.
Στη γωνία που βρίσκεται πάνω από το υδατογράφημα εμφανίζονται ορισμένοι «ημιτελείς» αριθμοί στην εμπρόσθια και την οπίσθια όψη.
Εάν τις κοιτάξουμε μπροστά στο φως, αυτές οι δύο εικόνες συνδυάζονται σχηματίζοντας έναν πλήρη αριθμό.
Προσοχή! Οι επιδέξιοι παραχαράκτες αναπαράγουν πολύ καλά αυτό το χαρακτηριστικό. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό επομένως να μην το χρησιμοποιούμε ως αποκλειστικό κριτήριο για τη γνησιότητα ή μη ενός χαρτονομίσματος!
3. Εξέταση υπό γωνία
Στα χαρτονομίσματα μεγαλύτερης ονομαστικής αξίας (50 ευρώ και άνω) το ολόγραμμα εμφανίζει το κύριο αρχιτεκτονικό σχέδιο (παράθυρο/πύλη), το οποίο εναλλάσσεται με τον αριθμό που δηλώνει την αξία του χαρτονομίσματος εάν το κοιτάξουμε υπό γωνία. Επιπλέον, ομόκεντροι κύκλοι με τα χρώματα του ουράνιου τόξου κατευθύνονται από και προς το κέντρο. Στα χαρτονομίσματα μικρότερης ονομαστικής αξίας (20 ευρώ και κάτω) υπάρχει μια ολογραφική λωρίδα. Εάν κοιτάξουμε το χαρτονόμισμα υπό γωνία, η εικόνα εναλλάσσεται μεταξύ του αριθμού που δηλώνει την αξία του, του λογότυπου € και ενός κύκλου με αστερίσκους.
Στην κάτω δεξιά γωνία της οπίσθιας όψης των χαρτονομισμάτων μεγαλύτερης ονομαστικής αξίας (50 ευρώ και άνω) εμφανίζεται ένας μεγάλος αριθμός δηλωτικός της αξίας τους τυπωμένος με OVI® (οπτικά μεταβλητό μελάνι), το οποίο αλλάζει χρώμα —από πορφυρό σε τόνους του καστανού ή του πράσινου της ελιάς— εάν κοιτάξουμε το χαρτονόμισμα υπό γωνία.
Στην οπίσθια όψη των χαρτονομισμάτων μικρότερης ονομαστικής αξίας (20 ευρώ και κάτω), μια ιριδίζουσα λωρίδα διατρέχει καθέτως το χαρτονόμισμα. Η λωρίδα αυτή περιλαμβάνει τον αριθμό που δηλώνει την αξία του χαρτονομίσματος και το λογότυπο €. Είναι σχεδόν αόρατη εάν κοιτάξετε το χαρτονόμισμα σε ευθεία γραμμή, όμως εάν το κοιτάξετε υπό γωνία, εκπέμπει μια λάμψη που θυμίζει μαργαριτάρι.
Θάνος Χριστακόπουλος-thebest
