«Μετά τον κορωνοϊό ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ ίδιος». Έχει ακουστεί από πολλά χείλη και τόσο πολύ που έχει γίνει κοινός τόπος. Ο κόσμος δεν θα είναι ίδιος. Πώς όμως θα είναι; Ποιες θα είναι οι επιδράσεις στον άνθρωπο και την κοινωνία, πέρα από την οικονομία και την πολιτική, αυτού του «αόρατου πανίσχυρου» ιού; Αυτό είναι ακόμη άγνωστο και ως τέτοιο προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα.
«Θα ήταν ουτοπικό να περιμένουμε ότι οι κοινωνικές συμπεριφορές των ανθρώπων δεν θα αλλάξουν, έπειτα από ένα παγκόσμιας εμβέλειας τραυματικό γεγονός», τονίζει ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ Βασίλης Παυλόπουλος στο ΑΠΕ. «Θεμελιώδεις κανόνες υγιεινής, όπως το πλύσιμο των χεριών, καθιερώθηκαν σε συνθήκες υγειονομικής κρίσης. Δημοφιλή κοινωνικά σενάρια, όπως η χειραψία και το φιλί, δηλώνουν υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης ότι οι άνθρωποι μπορούν να μοιραστούν τα μικρόβιά τους».
Το κοινωνικοδημογραφικό προφίλ των θυμάτων
Τα κοινά προβλήματα δεν συνεπάγονται απαραίτητα κοινή διαχείριση. Η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ότι το αίσθημα απειλής ωθεί τις κοινωνίες στην εσωστρέφεια. Διαπιστώνουμε ότι στην πανδημία του COVID-19 οι ηγέτες των ισχυρών κρατών έχουν δείξει ελάχιστο ενδιαφέρον για συνεργασία, ενώ ο ρόλος των διεθνών οργανισμών είναι περίπου συμβολικός.
Εξάλλου, το κοινωνικοδημογραφικό προφίλ των θυμάτων δείχνει εμφατικά ότι η απειλή της ασθένειας μπορεί να είναι παγκόσμια, αλλά η θεραπεία της έχει… ταξικό πρόσημο. Εκτός από τους ηλικιωμένους και τους ανοσοκατεσταλμένους, οι ευάλωτες ομάδες περιλαμβάνουν φτωχούς, μειονότητες και άτομα με περιορισμένη πρόσβαση σε πόρους και φτωχές συνθήκες υγιεινής.
Η πανδημία θα μας κάνει καλύτερους ανθρώπους;
Όπως εκτιμά ο κος Παυλόπουλος, «η πανδημία δεν θα μας κάνει απαραίτητα καλύτερους ανθρώπους. Η ιστορία διδάσκει ότι δεν υπάρχει τέτοιου είδους συλλογική μάθηση. Με άλλα λόγια, η αντίληψη περί γραμμικής εξέλιξης του πολιτισμού είναι μια πλάνη. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα γίνουμε οπωσδήποτε χειρότεροι!».
Κατά την άποψή του, «το διακύβευμα μετά την κρίση δεν είναι στα… μικρά πράγματα, αλλά στα μεγάλα. Θα κάνουμε κάτι για τις απίστευτες ανισότητες που δημιούργησε ο παγκόσμιος καπιταλισμός ή θα αφήσουμε ξανά τις ευάλωτες ομάδες να πληρώσουν το τίμημα; Θα διεκδικήσουμε πίσω τα δικαιώματα που εκχωρήσαμε πρόθυμα στο όνομα της ασφάλειας και της προστασίας;».
Πώς θα αντιδράσουμε μόλις αρθούν τα μέτρα;
«Φαντάζομαι ότι την αρχική άρνηση και το επακόλουθο σοκ του εγκλεισμού θα ακολουθήσει η ανακούφιση, η εκδραμάτιση του καταπιεσμένου συναισθήματος, η προσπάθεια για λήθη και επιστροφή σε μια κανονικότητα που δεν θα είναι βέβαια ίδια επειδή εμείς δεν θα είμαστε ίδιοι. Σε ατομικό επίπεδο, έχει σημασία αν κανείς υπέστη πλήγματα από την πανδημία, όπως αν νόσησε ή αν έχασε κάποιο αγαπημένο πρόσωπο».
«Το βραχυπρόθεσμο αποτύπωμα θα είναι σίγουρα αυτό του τραύματος. Οι επιπτώσεις από την παρατεταμένη έκθεση στο στρες δεν φαίνονται τόσο στην κρίσιμη περίοδο που ο οργανισμός επιστρατεύει το σύνολο των δυνάμεών του για να ανταπεξέλθει, όσο αφού υποχωρήσει ο πιεστικός παράγοντας. Ψυχοσωματικά συμπτώματα, διαταραχές συναισθήματος, κατάχρηση ουσιών, αλλά και διάφορες μορφές κακοποίησης φοβάμαι ότι θα αυξηθούν».
Για αυτό είναι σημαντικό να υπάρξει σοβαρή ενίσχυση των δομών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Εξάλλου, αν κάτι θα μπορούσε να μας διδάξει αυτή η πανδημία, είναι η σημασία ενός ανθρωποκεντρικού συστήματος πρόνοιας και η ανάγκη για επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό και ρωμαλέες δημόσιες υποδομές υγείας.
Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ
Θετική ψυχολογία. Τα 5 λεπτά που μπορούν να αλλάξουν τη ζωή σου μετά τον κορωνοϊό!
Μπορείτε να δείτε όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τον κορωνοϊό, πατώντας εδώ.
sxeseis-teen
