Αυτή είναι η εικόνα του ασφαλιστικού συστήματος και εξηγεί εν πολλοίς γιατί φτάσαμε ως εδώ. Τεράστιες ανισότητες, παραλογισμοί και άστοχες επιλογές.
Το «ΘΕΜΑ» βρήκε τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις εργαζομένων που βγήκαν ή περιμένουν να βγουν στη σύνταξη με άλλα ένσημα και διαφορετικά όρια ηλικίας. Παραδείγματα που είναι αντιπροσωπευτικά ενός αρρωστημένου ασφαλιστικού συστήματος που μπαίνει πια για τα καλά στην εντατική μετά τις τελευταίες αλλαγές. Αλλά και ιστορίες ανθρώπων που αντικατοπτρίζουν τους λανθασμένους πολιτικούς χειρισμούς, όπως για παράδειγμα στην υπόθεση της Ολυμπιακής Αεροπορίας, που έκλεισε εν μια νυκτί για να ανοίξει με άλλο όνομα και να περάσει σε άλλα χέρια. Η Ελένη σε ηλικία 43 ετών βγήκε τότε στη σύνταξη, «αναγκαστικά», όπως λέει. Αντίθετα η Ευαγγελία, 65 ετών σήμερα, εξακολουθεί να δουλεύει ως νοσηλεύτρια σε δημόσιο νοσοκομείο. Ενώ ο Χρήστος, 54 ετών, μέλος πληρώματος ασθενοφόρου, ο οποίος υπολόγιζε να βγει στη σύνταξη στα 58, θα τρέχει σε επείγοντα περιστατικά μέχρι τα 66 του. Ποιος είπε ότι δεν σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν;
Ελένη Μπιμπίκου – πρώην αεροσυνοδός
Συνταξιούχος στα 43
Η Ελένη Μπιμπίκου εργαζόταν για 5 χρόνια ως γραμματέας, ενώ από το 1992 έως το 2009 ήταν αεροσυνοδός της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Δεν είναι και δύσκολο να πείσει κάποιον για την τελευταία επαγγελματική της ιδιότητα αφού, αν και μητέρα δύο παιδιών, παραμένει μια εντυπωσιακή γυναίκα. Ομως οι περισσότεροι την κοιτάνε με ανοιχτό το στόμα όχι γι’ αυτόν τον λόγο αλλά όταν τους λέει ότι είναι συνταξιούχος.
Τον Σεπτέμβριο του 2008 η κυβέρνηση της Ν.Δ. επί υπουργίας Κωστή Χατζηδάκη στο Μεταφορών ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας νέας εταιρείας που θα εξαγόραζε το σήμα των Ολυμπιακών Αερογραμμών, αλλά δεν θα είχε καμία σχέση με αυτό το καθεστώς. Το σχέδιο προέβλεπε τη συρρίκνωση του πτητικού έργου της εταιρείας κατά 65% και την ιδιωτικοποίησή της. Τον Μάρτιο του 2009 ολοκληρώθηκε η μεταβίβασή της.
Τότε, σε ηλικία 43 ετών, η κυρία Μπιμπίκου εξωθήθηκε, όπως λέει, στη σύνταξη: «Για να πουληθεί η εταιρεία έπρεπε να φύγουν τα βαρίδια, όπως θεωρούμασταν από ορισμένους εμείς οι εργαζόμενοι. Μας έβγαλαν στη σύνταξη χωρίς οι περισσότεροι να το θέλουμε, ενώ μας έταξαν και διάφορα μπόνους και δώρα τα οποία ποτέ δεν πήραμε. Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι παλαιότεροι συνάδελφοί μου που επρόκειτο να πάρουν εφάπαξ 60.000 ευρώ, αντί για χρήματα έλαβαν ομόλογα, τα οποία στη συνέχεια κουρεύτηκαν και τελικά θα μπορούν μετά από χρόνια, αν ζουν, να εισπράξουν το 10%.
Προσωπικά δεν πήρα ούτε αποζημίωση για την απόλυσή μου, καθώς αντί για μετρητά μας έδωσαν ένσημα». Σήμερα, ούσα χωρισμένη και μητέρα δύο ανήλικων παιδιών, προσπαθεί να καλύψει τα έξοδα της οικογένειάς της με μια σύνταξη των 1.000 ευρώ περίπου. «Οι αεροσυνοδοί κολλούσαμε 1,5 ένσημο την ημέρα. Μόνο οι κρατήσεις στο ΙΚΑ ανέρχονταν σε 600 ευρώ μηνιαίως. Αν υπολογίσετε, λοιπόν, τα 17 χρόνια στην Ολυμπιακή και τα πέντε που είχα από την προηγούμενη εργασία μου, έχω ένσημα αντίστοιχα 30 ετών. Κι όμως, παίρνω σύνταξη 1.000 ευρώ αντί για 1.600 όπως υπολόγιζα.
Δεν έχω τίποτα στο όνομά μου, παρά μόνο ένα αυτοκίνητο το οποίο πληρώνω σε δόσεις. Αν θέλουν, τους χαρίζω τη σύνταξή μου, αρκεί να μου δώσουν πίσω τη δουλειά μου», λέει χαρακτηριστικά.
Χρήστος Μπαρκονίκος, πλήρωμα ασθενοφόρου
Θα εργαστεί επιπλέον 8 χρόνια
Ο κ. Χρήστος Μπαρκονίκος είναι μέλος πληρώματος ασθενοφόρου από το 1989, οπότε και προσελήφθη στο Δημόσιο. Προηγουμένως εργαζόταν για δύο χρόνια στον ιδιωτικό τομέα. Τα πιο δύσκολα και ψυχοφθόρα περιστατικά, όπως λέει, είναι αυτά με παιδιά. Οι σφυγμοί χτυπάνε κόκκινο όταν πρέπει να μεταφέρουν το συντομότερο δυνατό τον ασθενή στο νοσοκομείο, οδηγώντας με μανούβρες μέσα στην κίνηση της Αθήνας.
Κι αν σήμερα, στα 54 του, μπορεί να το κάνει αυτό με κάποια άνεση, σφίγγοντας τα δόντια μέχρι τα 58 του που θα έβγαινε στη σύνταξη, αμφιβάλλει πόσο αποτελεσματικός θα μπορεί είναι στα 66 του. «Στα 58 επρόκειτο να βγω στη σύνταξη, αλλά μετά τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό είμαι υποχρεωμένος να εργαστώ μέχρι τα 66 μου, δηλαδή οκτώ χρόνια παραπάνω απ’ όσα υπολόγιζα. Η δουλειά μας είναι εξαιρετικά δύσκολη για να μπορεί ένας άνθρωπος να αντεπεξέλθει με κάποια ευκολία σε τέτοια ηλικία.
Πρέπει να είσαι σε μεγάλη ετοιμότητα μια που τα περιστατικά δημιουργούν συναισθηματικό βάρος, ειδικά όταν έχεις ένα παιδί και πρέπει να οδηγήσεις μέσα στην Αθήνα σε συνθήκες που όλοι γνωρίζουμε, ή να το μεταφέρεις από τη Θήβα σε νοσοκομείο της πρωτεύουσας και στη διαδρομή να σου κάνει ανακοπές. Πώς μπορώ σε τέτοια ηλικία να οδηγήσω με ασφάλεια, να δώσω τις πρώτες βοήθειες στον ασθενή αλλά και να πάω στο επόμενο περιστατικό;», λέει γεμάτος απορία στο «ΘΕΜΑ».
Οι διαφορές με τις συνθήκες εργασίας ξένων συναδέλφων του είναι χαοτικές. «Στην Αθήνα υπάρχουν 50 ασθενοφόρα για 5 εκατομμύρια ανθρώπους, όταν στη Γερμανία υπάρχει ο τριπλάσιος στόλος και σαφώς πιο νέος από τον δικό μας, ο οποίος έχει ξεπεράσει τη δωδεκαετία. Σε κάθε βάρδια πρέπει να σπεύσουμε σε 8 με 10 περιστατικά, ενώ το οκτάωρο εργασίας είναι μόνο στη θεωρία.
Οταν θα λάβεις κλήση για έκτακτο περιστατικό δέκα λεπτά πριν σχολάσεις, δεν γίνεται να μην πας. Εργαζόμαστε σαββατοκύριακα, αργίες, μέσα στις μολυσματικές ασθένειες και το άγχος. Για να καταλάβετε το ποσοστό θνησιμότητας που έχουμε, στον σύλλογο συνταξιούχων μας έχουν φύγει από τη ζωή περισσότερα από 70 μέλη μας τα τελευταία δέκα χρόνια, εκ των οποίων πολλοί συνάδελφοί μας μόλις που είχαν βγει στη σύνταξη», επισημαίνει.
Ευαγγελία Λίγγα, νοσηλεύτρια
Εργαζόμενη ετών 65
Η νοσηλεύτρια Ευαγγελία Λίγγα είναι η «μαμά του λόχου» στο νοσοκομείο «Μεταξά». Οχι λόγω θέσης, καθώς δεν είναι προϊσταμένη, αλλά λόγω ηλικίας. Στα 65 της χρόνια εξακολουθεί να εργάζεται σκληρά περιμένοντας να βγει στη σύνταξη.
Και νιώθει και τυχερή. Είναι μόλις μία από τους μετρημένους στα δάχτυλα του ενός χεριού σχολικούς φύλακες που κέρδισαν τα ασφαλιστικά μέτρα και αντί να βρεθούν στον δρόμο το 2013, αποσπάστηκαν σε άλλες υπηρεσίες του δημοσίου τομέα. Και αν για κάποιο διάστημα στα νιάτα της ήταν εθελόντρια νοσηλεύτρια, σήμερα το κάνει επαγγελματικά κολλώντας τα τελευταία ένσημα, μέχρι τα 67, οπότε και υπολογίζει να βγει στη σύνταξη. «Στρώνω κρεβάτια, καθαρίζω ασθενείς και προσφέρω όσο με κρατούν τα πόδια μου. Αν έχετε κάποιο μπαστούνι η Πι να μου κάνετε δώρο, θα το χρειαστώ σύντομα.
Το καλό είναι ότι βρίσκομαι ανάμεσα σε γιατρούς, οπότε όταν αρρωστήσω θα τρέξουν αμέσως να με περιθάλψουν», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» χωρίς να χάνει το χιούμορ της, αν και μόλις έχει ολοκληρώσει μία ακόμη κουραστική βάρδια. «Είναι τεράστια διαφορά τη μία ημέρα να είσαι σχολικός φύλακας και την άλλη νοσηλεύτρια. Και η δουλειά της νοσηλεύτριας είναι πολύ δύσκολη. Απορώ με το κουράγιο των συναδέλφων μου που μεγαλώνουν και παιδιά. Εμένα ευτυχώς τα δικά μου παιδιά είναι μεγάλα», λέει.
Με συμπάθεια αλλά και έκπληξη λόγω της ηλικίας της την αντιμετωπίζουν οι ασθενείς. Για τις συναδέλφους της είναι κάτι περισσότερο. «Η κυρία Ευαγγελία είναι η μαμά μας. Είναι μια γυναίκα που θέλει να προσφέρει αλλά δεν μπορεί λόγω της ηλικίας και των προβλημάτων που έχει. Και σαφώς η γυναίκα κάνει ό,τι μπορεί για να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της. Με τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό θα φτάσουμε κι εμείς στην ηλικία της και δεν ξέρω πώς θα είμαστε τότε», λέει η κυρία Ελένη Χριστάκου, νοσηλεύτρια στο «Μεταξά» και ταμίας της ΠΑΣΟΝΟΠ.
Οι συνάδελφοί της κυρίας Λίγγα φροντίζουν να τη βάζουν στην πρωινή βάρδια, οπότε και εργάζονται περίπου έξι νοσηλεύτριες μαζί με τις προϊσταμένες, αφήνοντας τη δύσκολη βάρδια της νύχτας σε νεότερες νοσηλεύτριες, οι οποίες λόγω των ελλείψεων σε προσωπικό μπορεί να έχουν την ευθύνη μέχρι και για 42 ασθενείς.
ellada
