Στην καρδιά του καλοκαιριού του 1968 τα φώτα της δημοσιότητας έκλεψε η δικαστική διαμάχη που ξέσπασε με πρωταγωνιστές την Αλίκη Βουγιουκλάκη, το Δημήτρη Παπαμιχαήλ, τους συγγραφείς Αλέκο Σακελλάριο και Γιώργο Τζαβέλα και το θεατρικό επιχειρηματία Τάκη Μακρίδη.

Γράφει η Μαρία Ζαχαροπούλου

Αφορμή για την κόντρα που ξέσπασε, μεταξύ των πρώτων ονομάτων σε θέατρο και κινηματογράφο, στάθηκε η επιθεώρηση που ανέβηκε στο θέατρο «Μετροπόλιταν» με τίτλο «Και μη χειρότερα». Ο Σταύρος Παράβας, ντυμένος μαθήτρια με ξανθιά περούκα, υποδυόταν την Αλίκη Βουγιουκλάκη, αποκαλούσε χοντρό σαν «βαρελάκι» και στραβοπόδη τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και τραγουδούσε: «Δημήτρη μου, Δημήτρη μου, σου το “δωσα το σπίτι μου. Δημήτρη μου, Δημήτρη μου, σου πήρα κι αυτοκίνητο…».

Κατά τη διάρκεια της παράστασης ακούγονταν ατάκες, όπως: «Θέλω να καταπιώ δέκα σαν την Καρέζη για να κάνω κέφι», ενώ αναφέρονταν και στην ηλικία της πρωταγωνίστριας και στο γεγονός πως δεν μπορούσε να κάνει παιδί.

Το ζευγάρι των αγαπημένων πρωταγωνιστών θεώρησε απαράδεκτο τον τρόπο με το οποίο τους παρουσίαζαν στην παράσταση. Πάνω από όλα, όμως, ενοχλήθηκαν για τα σχόλια που αφορούσαν το θέμα της εγκυμοσύνης,  καθώς η Αλίκη Βουγιουκλάκη εκείνη την περίοδο είχε δύο αποβολές και προσπαθούσε να μείνει έγκυος.

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη και ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ κατέθεσαν μήνυση για εξύβριση σε βάρος των Γιώργου Τζαβέλα και Αλέκου Σακελλάριου αλλά και του επιχειρηματία και κουμπάρου της πρωταγωνίστριας, Τάκη Μακρίδη.

Η υπόθεση έφτασε στα δικαστήρια της οδού Σανταρόζα τον Ιούλιο του 1968, όπου παραχωρήθηκε η μεγαλύτερη αίθουσα για να συνεδριάσει το Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Σε μια ασφυκτικά γεμάτη δικαστική αίθουσα, από θαυμαστές του λαμπερού ζευγαριού, η Αλίκη Βουγιουκλάκη εξήγησε από το βήμα του μάρτυρα τι ήταν αυτό που τους εξόργισε.

«Απέβαλα πάνω στη σκηνή του θεάτρου παίζοντας γι’ αυτούς»

«Με εμπαίζουν με ταπεινώνουν με υβρίζουν, με εξευτελίζουν ως καλλιτέχνιδα και ως γυναίκα οι κατηγορούμενοι και παλαιοί μου φίλοι και συνεργάτες στις μεγάλες μας επιτυχίες», υποστήριξε η Αλίκη Βουγιουκλάκη απευθυνόμενη στον πρόεδρο του δικαστηρίου. «Με εμφανίζουν άλλο από εκείνο που είμαι και ακόμη… με θίγουν στο ιερότερο ζήτημα, αυτό της μητρότητας, στο ζήτημα του παιδιού. Δεν απέκτησα παιδί κύριε πρόεδρε, θα μπορούσα ν’ έχω όχι ένα, αλλά πολλά. Τ’ έχασα όμως, πάνω στη σκηνή του θεάτρου παίζοντας γι’ αυτούς. Με θεωρούν για τούτο πλάσμα ταπεινό,  πλάσμα ανίκανο και με βρίζουν με τα χειρότερα λόγια. Ποιοι; Αυτοί που στάθηκαν στο πλευρό μου στις μεγάλες θεατρικές και κινηματογραφικές επιτυχίες», είπε και ξέσπασε σε λυγμούς με τον  πρόεδρο να υποχρεώνεται να διακόψει τη διαδικασίας για 15 λεπτά.

Στη συνέχεια της κατάθεσης της, η πρωταγωνίστρια υπερασπίστηκε το σύζυγο της Δημήτρη Παπαμιχαήλ τονίζοντας πως και εκείνος κατασυκοφαντήθηκε: «Τον βρίζουν, λένε πως τον συντηρώ εγώ, ενώ έχει κι αυτός τη δική του προβολή, τη δική του ακτινοβολία και τη δική του εργασία. Δεν είναι άνεργος. Του έχω κάνει δώρα όπως μου έχει κάνει και εκείνος…».

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ χαρακτήρισε  χυδαία και υβριστικά όσα αναφέρονταν στην συγκεκριμένη παράσταση και υποστήριξε  ότι ο Αλέκος Σακελλάριος τους  επιτέθηκε, επειδή τον προηγούμενο χειμώνα δεν δέχτηκαν να ανεβάσουν στο θέατρο «Κοτοπούλη» ένα δικό του έργο. Όσο για τις αναφορές, ότι τον συντηρεί η σύζυγός του Αλίκη  Βουγιουκλάκη, τόνισε: «Μπορεί η γυναίκα μου να έχει μεγαλύτερο κασέ αλλά εγώ παίζω σε περισσότερες ταινίες και κερδίζω περισσότερα χρήματα».

Δεν ήταν λίγες οι φορές, κατά τη διάρκεια της διήμερης διαδικασίας, που το δικαστήριο αναγκάστηκε να προχωρήσει σε ολιγόλεπτες διακοπές, καθώς πλήθος θαυμαστών προσπαθούσε να μπει στη δικαστική αίθουσα και να δει από κοντά τα ινδάλματα του. Πολλές θαυμάστριες πλησίαζαν το ζευγάρι για να του δώσουν φυλακτά και γούρια, ώστε να αποκτήσουν παιδί. Το ζευγάρι μοίρασε περισσότερα από 5.000 αυτόγραφα, ενώ στα διαλείμματα η Αλίκη Βουγιουκλάκη πήγαινε στο μπαράκι της οδού Σανταρόζα και κερνούσε τους θαυμαστές της. Είναι ενδεικτικό πως μετά την διακοπή της διαδικασίας, το βράδυ της πρώτης ημέρα, έκλεισε η οδός Πανεπιστημίου από ανθρώπους που τους ακολουθούσαν την ώρα που επέστρεφαν στο σπίτι τους.

«Παράβας ασφαλώς υπάρχει παράβαση, όμως δεν υπάρχει»

Ο Αλέκος Σακελλάριος στην απολογία του αναφέρθηκε στην φιλία και την αγάπη που, όπως είπε, τον συνδέει με το ζευγάρι των πρωταγωνιστών. «Δουλέψαμε μαζί. Κέρδισε η Αλίκη από τη συνεργασία, κερδίσαμε και εμείς από τη δική της είμαστε, λοιπόν, πάτσι. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο με τον Παπαμιχαήλ. Απ’ αυτόν περίμενα ευγνωμοσύνη, γιατί εγώ τον ανέδειξα. Εγώ τον επέβαλα. Εγώ επέμεινα να τον χρησιμοποιήσω σαν πρωταγωνιστή στην ταινία «Το ξύλο  βγήκε από τον Παράδεισο», όταν αρνήθηκε ο Χορν. Διότι ο κ. Φίνος δεν τον ήθελε επειδή δεν τ’ άρεσε η φωνή του. Δεν τους κρατώ, όμως κακία, τους αγαπώ και θα τους αγαπώ», είπε υπογραμμίζοντας πως, όλα έγινα στο πλαίσιο της σάτιρας.

Όπως υποστήριξε ο κατηγορούμενος, ο Παράβας υποδύθηκε τον ρόλο της Αλίκης ως μαθήτρια και όχι την ίδια και μιλώντας για την αναφορά στην Τζένη Καρέζη, τόνισε πως έγινε για να σατιρίσει τις άπειρες συνεντεύξεις που είχε δώσει η Βουγιουκλάκη λέγοντας ότι είναι η πρώτη ηθοποιός. Αναφερόμενος δε στο θέμα της μητρότητας, υπογράμμισε πως η ίδια είχε δημόσια δηλώσει την επιθυμία της να αποκτήσει παιδί και σατίρισαν το γεγονός της προβολής. Όσο για τα δώρα που έκανε η πρωταγωνίστρια στον Παπαμιχαήλ, ο Σακελλάριος είπε: «Υπολογίζω ότι το ζευγάρι εισπράττει το χρόνο 5 έως 6 εκατομμύρια δρχ. και είναι φυσιολογικό να κάνουν δώρα ο ένας στον άλλον, ηγεμονικά. Ξέρουμε μόνο τα δώρα της Αλίκης προς τον Παπαμιχαήλ γιατί μόνο αυτή ανοίγει το στόμα της και τα λέει. Αν τα έλεγε και ο Παπαμιχαήλ θα λέγαμε και γι αυτά (…) Η ίδια, κ. πρόεδρε, σε δηλώσεις της προς τον Τύπο λέει ότι μαζεύει τα λεφτά της και αγοράζει διαμερίσματα και μπορεί τα 16 που λέγεται να τα αγόρασε με τις εισπράξεις ενός και μόνο έτους». Για το γεγονός ότι στο έργο τους αποκαλούσαν χοντρό τον Παπαμιχαήλ, ο κατηγορούμενος συγγραφέας υποστήριξε πως εκείνος είχε δηλώσει ότι η κουζίνα της γυναίκας του είναι εξαιρετική και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χοντραίνει συνεχώς. «Λέει πως το “χονδρός” και ότι έχει στραβά πόδια τον θίγουν γιατί παίζει ρόλους εραστών. Όπως βλέπετε, όμως, είναι φιγουρίνι, είναι κομψότατος. Η Αλίκη και πάλι σε δηλώσεις της λέει πως η μαγειρική της αρέσει πολύ στο Δημήτρη. Είναι δε πολύ καλή, την έχω δοκιμάσει κι εγώ και παχαίνει τόσο, ώστε δεν του κάνουν πια ούτε τα παντελόνια, ούτε τα πουκάμισα του (…). Εάν καταδικασθούμε γι’ αυτό, τότε δεν πρέπει να μείνει χοντρός στην Αθήνα, που να μην υποβάλει μήνυση», είπε. Ο Σακελλάριος έκλεισε την απολογία του, λέγοντας: «Παράβας, ασφαλώς  υπάρχει κ. πρόεδρε… παράβαση δεν υπάρχει».

Οι δύο ηθοποιοί δήλωσαν, ενώπιον του δικαστηρίου, ότι θα ανακαλέσουν τη μήνυση τους με την προϋπόθεση, οι κατηγορούμενοι να κατεβάσουν την παράσταση. Η αρνητική απάντηση των κατηγορουμένων, όμως, οδήγησε στην καταδίκη τους σε συνολική ποινή φυλάκισης 100 ημερών για το αδίκημα της εξύβρισης και χρηματικό πρόστιμο για ψυχική οδύνη 16.000 δραχμών, στον καθένα, τα οποία ο Παπαμιχαήλ και η Βουγιουκλάκη δώρισαν στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Αθηνών. Επιπλέον, το δικαστήριο  ζήτησε την αφαίρεση των επίμαχων σημείων από το έργο που παιζόταν στο θέατρο.

Ανακάλεσαν τη μήνυση

Τον Φεβρουάριο του 1969 η υπόθεση έφτασε στο Εφετείο αλλά δεν εκδικάστηκε, καθώς η Αλίκη Βουγιουκλάκη και ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ ανακάλεσαν τη μήνυσή τους. Η ανάκληση έγινε μετά την δήλωση των κατηγορουμένων ότι δεν είχαν πρόθεση να θίξουν το ζευγάρι «των συμπαθών καλλιτεχνών και αγαπητών φίλων».

Όπως είπαν, όλα ήταν μια παρεξήγηση και εξέφρασαν τη λύπη τους για όσα έγιναν, συμπληρώνοντας πως ποτέ δεν έπαψαν να είναι φίλοι τους και να τους αγαπούν. Η Αλίκη Βουγιουκλάκη δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο με το δικηγόρο της να δηλώνει πως είναι έγκυος και «θέλει να γιορταστεί το χαρμόσυνο γεγονός».

ellada

Newsorama.

Η ιστορία αγάπης της Αλίκης Βουγιουκλάκη με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ είναι από τις πιο αγαπημένες του κοινού και μέχρι και σήμερα όλο και κάτι θα γράφεται και θα ακούγεται για αυτήν. Ένας έρωτας θυελλώδης που έγραψε ιστορία, ξεπερνώντας σε φαντασία και πάθος, ακόμη κι ένα σενάριο. Οι δύο μεγάλοι πρωταγωνιστές του ελληνικού κινηματογράφου μπορεί να έπαιξαν στις πιο αγαπημένες ερωτικές κομεντί, όμως, ο δικός τους έρωτας που βίωσαν σε μέγιστο βαθμό, εκτός σεναρίου και προβολέων, δεν είχε να ζηλέψει το παραμικρό.

Αντίθετα, θα λέγαμε. Ο έρωτας της Αλίκης και του Δημήτρη αποτέλεσε μια ερωτική ιστορία που το κοινό λάτρεψε πριν καν αυτή γεννηθεί, όπως και ο Τύπος της εποχής, που ήξερε καλά πως μπροστά του είχε ένα «χρυσό» ζευγάρι με μπόλικο «ψωμί» για να γεμίζουν οι σελίδες των πιο λαϊκών περιοδικών του τότε. Η σχέση τους, άλλωστε, από το ξεκίνημά της είχε και ερωτική ίντριγκα, μιας και ο Παπαμιχαήλ όταν έπιασε τον εαυτό του ερωτευμένο με την Αλίκη δεν ήταν μόνος. Είχε σχέση με τη Δέσπω Διαμαντίδου. Και μπορεί οι δυο τους επίσημα να μην το είχαν παραδεχτεί, ήταν κοινό μυστικό πως ο ζεν πρεμιέ του κινηματογράφου είχε ερωτευτεί τη σπουδαία κυρία του θεάτρου, η οποία πάνω απ’ όλα, υπήρξε η έμπνευσή του, ενώ τον βοήθησε στα πρώτα του επαγγελματικά βήματα. Και σύμφωνα, λοιπόν, με τα δημοσιεύματα της εποχής, όταν Αλίκη και Δημήτρης «παραδόθηκαν» στον ανομολόγητο ερωτά τους, η Διαμαντίδου μάθαινε τα νέα της προδοσίας από τον Τύπο.

Η γνωστή-άγνωστη σχέση με τη Δέσπω Διαμαντίδου

Μαθητής ακόμη του Εθνικού θεάτρου, ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ γνωρίζει την Δέσπω Διαμαντίδου. Ήταν το 1955 και η γνωριμία τους έγινε στην παράσταση του Εθνικού, την Εκάβη. Εκείνος μαθητής κι εκείνη ήδη καταξιωμένη πρωταγωνίστρια. Άλλωστε, τους δυο τους, τους χώριζαν 18 ολόκληρα χρόνια.

Η Διαμαντίδου ήταν μία καλλιεργημένη ηθοποιός. Διέθετε πνεύμα, μόρφωση, ενώ μιλούσε πέντε γλώσσες. Προσόντα που τα χρόνια εκείνα δεν τα συναντούσες εύκολα. Η ηθοποιός, όμως, ήταν κι ένας ξεχωριστός χαρακτήρας, ενώ διέθετε έντονη προσωπικότητα που δύσκολα θα περνούσε απαρατήρητη.

Ο νεαρός Δημήτρης φαίνεται πως μαγεύτηκε με την ευγενική και αξιοπρεπή προσωπικότητά της. Και ο έρωτας για την αρκετά μεγαλύτερή του Διαμαντίδου δεν άργησε να έρθει. Ανάμεσά τους αναπτύχθηκε μία τρυφερή σχέση. Εκείνη, άλλωστε, είχε πάρει διαζύγιο από τον επίσης ηθοποιό Ανδρέα Φιλιππίδη με τον οποίο είχαν αποκτήσει έναν γιο. Η ηθοποιός βοήθησε πολύ τον Παπαμιχαήλ στα πρώτα του βήματα. Τον συμβούλευε, τον καθοδηγούσε, τον ενέπνεε. Τον στήριξε στο ξεκίνημά του και ήταν δίπλα του σε κάθε περίσταση.

Τα δημοσιεύματα μιλάνε για έναν μεγάλο έρωτα, που μπορεί να μην είχε την επισημότητα όπως άλλοι, όμως, είχε βάσεις που στηρίζονταν όχι μόνο στον έρωτα, αλλά και στον θαυμασμό. Και ο Παπαμιχαήλ θαύμαζε πολύ αυτή τη σπουδαία κυρία του θεάτρου, η οποία αποτέλεσε για εκείνον κι ένα μεγάλο σχολείο. Μάλιστα, οι δυο τους συναντήθηκαν στη σκηνή 13 φορές, με το νεαρό ηθοποιό να παίζει σε αρκετά έργα που είχε μεταφράσει εκείνη.

Η κινηματογραφική συνύπαρξη των τριών

Όπως είναι γνωστό, Δημήτρης Παπαμιχαήλ και Αλίκη Βουγιουκλάκη ήταν συμφοιτητές στη Σχολή και η σχέση τους από την αρχή ήταν η χειρότερη δυνατή. Τα δύο νεαρά παιδιά ήταν αντίθετοι ως χαρακτήρες και εξ’ αρχής φαινόταν πως θα ήταν αντίθετες και οι καλλιτεχνικές τους πορείες. Αλλά, να που οι δυο τους συναντήθηκαν ουκ ολίγες φορές στον κινηματογράφο. Και η χημεία τους στο μεγάλο πανί ήταν τέτοια, που θαρρείς πως είχαν γεννηθεί ο ένας για τον άλλον.

Και αυτή τη χημεία την είχε δει και το κοινό, καθώς στις συνεργασίες τους ανακάλυψε ένα αγαπημένο ζευγάρι, το οποίο ήθελε να βλέπει ξανά και ξανά. Και μέχρι Αλίκη και Δημήτρης να ανακαλύψουν αυτό που οι ίδιοι δεν έβλεπαν, υπήρξαν και άλλες κινηματογραφικές συνεργασίες. Μία από αυτές ήταν και η «Μανταλένα» το 1960. Στην ταινία έπαιζε και η Δέσπω Διαμαντίδου, η οποία υποδυόταν τη μητέρα του Παπαμιχαήλ! Ακολουθεί και άλλη μία συνύπαρξη των τριών, το 1961 στην «Η Αλίκη στο ναυτικό», όπου εκεί η Διαμαντίδου υποδυόταν τη μητέρα της Βουγιουκλάκη. Και στις δύο ταινίες οι σχέσεις της Αλίκης με τον Παπαμιχαήλ δεν ήταν οι καλύτερες με τα δημοσιεύματα τότε να μιλούν για συχνούς τσακωμούς στα γυρίσματα.

Ωστόσο, στη θεατρική συνύπαρξη των τριών το 1964 στην παράσταση «Κολόμπο» τα πράγματα είχαν αλλάξει. Αλίκη και Δημήτρης είχαν αφήσει στην άκρη τους «σκοτωμούς» και δειλά-δειλά παραδίνονταν στη δύναμη του έρωτα.

Ο έρωτας με την Αλίκη

Τη χρονιά εκείνη, οι δυο τους συνεργάζονται και κινηματογραφικά, για τις ανάγκες της ταινίας, «Μοντέρνα Σταχτοπούτα». Και ο σεναριακός έρωτας δεν άργησε να μεταφερθεί και στη ζωή, αφού Αλίκη και Δημήτρης -μόνο τυχαία- στα ρομαντικά στενάκια της Ρώμης ανακάλυψαν τον έρωτα ο ένας για τον άλλον. Κι αποφάσισαν να αφεθούν σε αυτόν. Λέγεται, μάλιστα, πως στην τελευταία σκηνή της ταινίας, εκεί που δίνουν το φιλί, ενώ ο σκηνοθέτης φωνάζει «Στοπ, ήταν τέλειο», εκείνοι συνέχιζαν να φιλιούνται, παρασυρμένοι από το πάθος που ζούσαν.

Όταν επέστρεψαν στην Αθήνα, ξεκίνησαν και τις παραστάσεις. Στη διάρκεια της πρόβας τζενεράλε, στη σκηνή όπου εκείνος πρέπει να πει στην Αλίκη «Σ’ αγαπώ» και να τη φιλήσει, πάλι παρασυρμένος από τον έρωτα τη φιλάει κανονικά, βγαίνοντας εννοείται εκτός σεναρίου. Η σκηνή προκαλεί αμηχανία στη Βουγιουκλάκη, αλλά και στους υπόλοιπους.

Ο έρωτάς τους, άλλωστε, ήταν κρυφός. Και ήταν και ο λόγος που τελείωσε άδοξα η σχέση του με την Διαμαντίδου. Η καταξιωμένη ηθοποιός, λέγεται, πως έμαθε για τη σχέση από τα δημοσιεύματα στο Τύπο. Αξιοπρεπής καθώς ήταν, αποφάσισε να διαχειριστεί με ωριμότητα και σύνεση την προδοσία, ώστε να μη δώσει δικαιώματα στον Τύπο, που τότε έκανε πάρτι με τον έρωτα που μόλις είχε γεννηθεί.

Έτσι, χειρίστηκε άψογα την όλη κατάσταση, ενώ ήταν τέτοια η γενναιοδωρία της, που επαγγελματικά συνέχισε να στηρίζει τον Παπαμιχαήλ, με τον οποίο συνεργάστηκαν ξανά.

Το σκάνδαλο της εποχής και το χαστούκι σε δημοσιογράφο

Στην πρεμιέρα της παράστασης «Κολομπ» και λίγο πριν βγουν στη σκηνή, ο Παπαμιχαήλ φοράει ένα δαχτυλίδι στην Αλίκη και της λέει πως τώρα αρραβωνιάστηκαν. Εκείνη τα χάνει, αλλά με παράδοξο τρόπο (όπως άλλωστε ήταν και η πρόταση γάμου) λέει το «ναι».

Τα νέα του αρραβώνα δεν άργησαν να δουν το φως της δημοσιότητας. Ο Τύπος και ο κόσμος στήνουν πάρτι από χαρά, ο καθένας για τους δικούς τους λόγους. Το ζευγάρι αποφασίζει να δώσει συνέντευξη Τύπου, μιας και τότε κυκλοφορούσαν διάφορα ανακριβή δημοσιεύματα, όπως ότι επρόκειτο για διαφημιστικό κόλπο.

Στη διάρκεια της συνέντευξης, ο δημοσιογράφος Βραχιολίδης αναφέρει ένα αντρικό όνομα στον Παπαμιχαήλ, που τον κάνει έξαλλο. Μάλιστα, ο ηθοποιός εκνευρισμένος κινείται εναντίον του και τον χαστουκίζει. Ακολουθούν σκηνές έντασης, με τον δημοσιογράφο να κάνει μήνυση στον Παπαμιχαήλ.

Το σκηνικό τις επόμενες ημέρες πρωταγωνιστεί στα πρωτοσέλιδα. Μάλιστα, δεν άργησε να αποκαλυφθεί και ο λόγος που ο ηθοποιός έγινε έξαλλος όταν άκουσε το όνομα. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, εκείνος υποτίθεται πως ήταν ο κουμπάρος στο μυστικό γάμο του Παπαμιχαήλ με τη Διαμαντίδου.

Κάτι, βέβαια, που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε. Μάλιστα, η Δέσπω Διαμαντίδου κράτησε τέτοια αξιοπρεπή στάση, που λέγεται πως όταν έγινε γνωστό πως ο Δημήτρης θα παντρευόταν με την Αλίκη, έστειλε στο ζευγάρι ένα μπουκέτο λουλούδια, το οποίο συνόδευσε με ευχές. Αν μη τι άλλο, μία κίνηση που αποδείκνυε το μεγαλείο αυτής της κυρίας, για το οποίο όλοι μιλούσαν με θαυμασμό.

ellada

Newsorama.

Ο κινηματογράφος (και η μουσική) ως μορφή Τέχνης απευθύνονται με περισσότερη άνεση στο ευρύ κοινό και με μεγαλύτερη ευκολία μπορούν να αγγίξουν το θυμικό του θεατή. Και είναι το μέσο που ο δημιουργός μπορεί να στείλει μηνύματα με μεγαλύτερη λαϊκή απήχηση. Ίσως γι’ αυτό το λόγο, αυτές οι δύο μορφές Τέχνης γνώρισαν περισσότερο από τις υπόλοιπες στο «πετσί» τους τι σημαίνει να λογοκρίνουν την ελευθερία της έκφρασής σου και της επικοινωνίας με τον κόσμο.

Η λογοκρισία είναι μια λέξη γνώριμη και για πολλά χρόνια το «άγρυπνο» βλέμμα της ήταν κολλημένο σε κάθε μορφή Τέχνης, περιμένοντας με το ψαλίδι ανά χείρας για να επέμβει. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1910, η λογοκρισία ανέλαβε δράση, για να πιάσει περισσότερη δουλειά σε χρόνια δύσκολα και περίεργα. Εκεί, όμως, που το ψαλίδισμα έδωσε και πήρε, ήταν στην περίοδο της Χούντας.

Η χώρα μπήκε στον «γύψο» και μαζί μπήκε και ο ελληνικός κινηματογράφος, αφού ως μέσο απευθυνόταν σε περισσότερο κόσμο και σε όλα σχεδόν τα κοινωνικά στρώματα. Η 7η Τέχνη κατά την επταετία πέρασε πολλές περιπέτειες και ήταν μονίμως στο στόχαστρο των λογοκριτών. Και δεν ήταν λίγες οι ταινίες που «ψαλιδίστηκαν» λόγω λογοκρισίας.

Η Αλίκη δικτάτωρ (1972)

Ακούγεται περίεργο και όμως συνέβη: εν μέσω Χούντας κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες ταινία που στον τίτλο της είχε τη λέξη, δικτάτωρ. Και αυτή δεν ήταν άλλη, από την «Αλίκη δικτάτωρ». Μπορεί η συγκεκριμένη ταινία της Αλίκης Βουγιουκλάκη να μην είναι στις top της καριέρας της ως προς τη δημοφιλία, όμως, θεωρείται από τις λίγες εκείνης της εποχής που περνούσε ουσιαστικά και καίρια μηνύματα κατά του καθεστώτος των Συνταγματαρχών.

Βέβαια, απορίας άξιον είναι πως η λογοκρισία επέτρεψε να κυκλοφορήσει με το συγκεκριμένο τίτλο, αλλά μάλλον υπάρχει η εξήγηση, αφού λέγεται πως η κόρη ενός εκ των κορυφαίων στελεχών της χούντας ήταν φανατική θαυμάστρια της Αλίκης και παρακάλεσε τον πατέρα της να μην απαγορευτεί η ταινία. Όπερ και εγένετο.

Εννοείται, πως δεν γλίτωσε από το «ψαλίδι» του λογοκριτή, που προχώρησε σε κάποιες περικοπές. Αλλά η ταινία αυτό που ήθελε, το πέτυχε και η πένα του Λάκη Μιχαηλίδη, το 1972 πέρασε με μαεστρία τα μηνύματα που επίσης ήθελαν.

Χαρακτηριστικές είναι δύο σκηνές μέσα στην ταινία, που την εποχή εκείνη είχαν τη δική τους αξία και σημασία. Στη μία σκηνή βλέπουμε την Αλίκη στο πλευρό του Μάνου Κατράκη, ο οποίος έκανε μία σύντομη εμφάνιση στην ταινία ως Ελευθέριος Βενιζέλος. Και καθώς ο ηθοποιός απομακρύνεται από το πλάνο, τραγουδά ψιθυριστά το «Πότε θα κάνει ξαστεριά»!

Σε άλλη σκηνή, ο Κώστας Χατζηχρήστος -επίσης έκανε ένα σύντομο πέρασμα – με μαεστρία καυτηριάζει την έλλειψη δημοκρατίας, όπου ως εκδότης εφημερίδας τα βάζει με τους συνεργάτες του επειδή το φύλλο που θα κυκλοφορούσε είχε τίτλο «θα γίνουν εκλογές» και θα τους κατηγορούσαν για διακίνηση ψευδών ειδήσεων.

Στεφανία (1967)

Στις αρχές της επταετίας και συγκεκριμένα το 1967 κυκλοφόρησε η ταινία, «Στεφανία» με τη Ζωή Λάσκαρη. Πρόκειται για μία δραματική ταινία, όπου κεντρική ηρωίδα είναι η νεαρή Στεφανία, η οποία βρίσκεται στο αναμορφωτήριο. Εκεί, με τρόπο σκληρό παρουσιάζονται οι άθλιες συνθήκες κράτησης και διαβίωσης των κοριτσιών.

Το καθεστώς έκρινε πως πολλά μέρη της ταινίας δεν μπορούσαν να προβληθούν κι έτσι η «Στεφανία» πριν πάρει το δρόμο προς τις κινηματογραφικές αίθουσες, πήρε το δρόμο για τη λογοκρισία. Μάλιστα, κατά τους συνταγματάρχες, η ταινία «απευθυνόταν στα κατώτερα ένστικτα του κοινού».

Ξύπνα Βασίλη (1969)

Για τη συγκεκριμένη ταινία με τους Αλέκο Αλεξανδράκη, Γιώργο Κωνσταντίνου και Έλενα Ναθαναήλ έχει γίνει πολύς λόγος και οι απόψεις, μάλλον, διίστανται. Είναι σίγουρα μία από τις αγαπημένες ταινίες του κοινού και από τις έντονα πολιτικοποιημένες.

Δύο χρόνια μετά την επιβολή της Χούντας βγήκε στις σκοτεινές αίθουσες το «Ξύπνα Βασίλη» που διακωμωδεί με εμφατικό και χιουμοριστικό τρόπο τα πολιτικά ήθη της εποχής και τη διάκριση δεξιού-αριστερού. Ο Φιλοποίμην Φίνος είχε τελικά δίκιο με το τέχνασμά του, καθώς πήρε το πράσινο φως να κάνει ταινία το «Ξύπνα Βασίλη» με το βολικό για το καθεστώς πολιτικό του σχόλιο.

Σε αυτήν, οι αριστεροί δεν είναι παρά αριβίστες, αμοραλιστές τύποι έτοιμοι να πουλήσουν τα πάντα για να περάσουν στην άλλη πλευρά του φάσματος και να βολευτούν. Σε πλήρη διάσταση, ο δεξιός και τίμιος Βασίλης είναι και ο μόνος τελικά που θα ορθώσει ανάστημα στην καταπιεστική εργοδότριά του, την ανεκδιήγητη κυρία Φαρλάκου (Τασσώ Καββαδία), και θα τρελαθεί ακόμα περισσότερο όταν δει την προδοσία του αριστερού περιβάλλοντός του, που τακιμιάζει πλέον με τους παλιούς ιδεολογικούς εχθρούς και περνούν όλοι μαζί τις μέρες τους με βεγγέρες και μεγαλοαστισμούς.

Ο Ψαθάς ήταν κεντρώων πεποιθήσεων άνθρωπος και θέλησε προφανώς να καυτηριάσει και τα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος. Η ταινία πήρε το δρόμο προς τις κινηματογραφικές αίθουσες με τη σήμανση «κατάλληλη», αλλά προηγουμένως τής έγινε και αυτής το απαραίτητο ψαλίδισμα του λογοκριτή.

Άλλες ταινίες που «συναντήθηκαν» με το ψαλίδι του λογοκριτή

Είμαστε στο 1972 και η Ρένα Βλαχοπούλου κατεβαίνει κινηματογραφικά στο γήπεδο. Αλλά το καθεστώς της χούντας, την βγάζει… οφσάιντ! Που σημαίνει ότι και η ταινία του Αλέκου Σακελλάριου, «Η Ρένα είναι οφσάιντ» πέρασε από μία μικρή λογοκρισία και συγκεκριμένα για την ατάκα: «Αριστερός; Και γιατί δεν τον πιάνει η ασφάλεια;».

Και οι «Θαλασσιές οι χάντρες» του Γιάννη Δαλιανίδη με τους Ζωή Λάσκαρη και Φαίδωνα Γεωργίτση λογοκρίθηκαν για την ατάκα: «Τώρα έχουμε δημοκρατία! Κι ο καθένας κάνει ό,τι θέλει». Ο λόγος για το καθεστώς, μάλλον ευνόητος.

Άλλες ταινίες που λογοκρίθηκαν και δεν πηγαίνει εύκολα ο νους σε αυτές ήταν: ο Φίφης, ο αχτύπητος με τον Σταύρο Παράβα (χρονιά παραγωγής 1966), Η κόρη του ήλιου με την Αλίκη Βουγιουκλάκη (1972), Κορίτσια στον ήλιο με τον Γιάννη Βόγλη (1968), Το κορίτσι του Λούνα Παρκ με τους Αλίκη Βουγιουκλάκη και Δημήτρη Παπαμιχαήλ (1968) κ.α.

ellada

Newsorama.

ellada

Newsorama.

Σοβαρό κίνδυνο διέτρεξε η Αλίκη Βουγιουκλάκη, που είδε τον χάρο με τα μάτια της, όταν έσπασε το συρματόσκοινο του ασανσέρ του σπιτιού της, την ώρα που ήταν η ίδια μέσα. Ασυγκράτητος ο θάλαμος έπεσε μέσα στο «πηγάδι» με ταχύτητα ελεύθερης πτώσης. Αποτέλεσμα η Αλίκη, όπως ακόμα και δυο συνεπιβάτες, να χτυπήσει. Από το πέσιμο η σούπερ σταρ έπαθε μετατόπιση σπονδύλου.

Η Αλίκη γλύτωσε όπως έλεγαν τεχνικοί εμπειρογνώμονες επειδή το ατύχημα συνέβη όταν ο θάλαμος βρίσκονταν στον πρώτο όροφο.
Η ίδια είχε δηλώσει χαρακτηριστικά. «Αν έσπαγε το συρματόσκοινο στο τέταρτο πάτωμα που μένω θα είχα σκοτωθεί»

Η δοκιμασία του ατυχήματος παρατάθηκε επί μια ώρα περίπου, όσο έμεινε τσακισμένη και παγιδευμένη μέσα στον θαλαμίσκο.

Εκείνη την ώρα δεν υπήρχε θυρωρός στην πολυκατοικία της Στησιχόρου. Και παρά τους φρικτούς της πόνους βρήκε την δύναμη να κραυγάζει, ζητώντας βοήθεια για 25 λεπτά περίπου.

Τελικά τις φωνές της άκουσαν οι πυροσβέστες Απόστολος Βέτσικας και Γιώργος Τσακανίκας που έσπευσαν από τον σταθμό πυροσβεστικής (απέναντι από το σπίτι της Αλίκης ) και την ελευθέρωσαν.

Το ατύχημα συνέβη την Παρασκευή 8 Απριλίου και την επομένη ο δικηγόρος της Βουγιουκλάκη, ο κύριος Ν. Φίφης, είχε κατεθέσει μήνυση κατά των υπευθύνων που διαχειρίζονταν τα θέματα της πολυκατοικίας.

Στο παρελθόν είχε συμβεί ανάλογο ατύχημα στο ίδιο ασανσέρ. Τότε θύμα ήταν ο βουλευτής Αθηνών Πλυτάς.

Πηγή: queen

xespao

Newsorama.