Το Google δείχνει τις παρενέργειες των φαρμάκων

Τα φάρμακα έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες, άλλες εκ των οποίων εμφανίζονται όταν συνδυάζονται με άλλα φάρμακα και άλλες όχι.
Με τόσα εκατομμύρια χρήστες, όμως, πώς μπορεί κάποιος να τις παρακολουθήσει; Την απάντηση μπορείνα έχει το… Google, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.

Στη μελέτη καταγράφηκαν οι εγγραφές 6 εκατομμυρίων χρηστών του Ίντερνετ στο Google, στο Bing και σε άλλες μηχανές αναζήτησης, οι οποίες αφορούσαν τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις σε δύο ευρείας χρήσης φάρμακα: το αντικαταθλιπτικό παροξετίνη και το φάρμακο για την χοληστερόλη πραβαστατίνη.

Την μελέτη πραγματοποίησαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ και το Τμήμα Έρευνας της εταιρείας Microsoft.

Οι χρήστες του Ίντερνετ συμφώνησαν να παρακολουθούν οι ερευνητές τις εγγραφές τους, εγκαθιστώντας στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές τους ένα plug-in που κατέγραφε το ιστορικό τους (history).

Η καταγραφή γινόταν επί 12 μήνες, χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι χρήστες έκαναν συνολικώς 82 εκατομμύρια αναζητήσεις για φάρμακα, συμπτώματα και νόσους.

Όπως έδειξαν οι καταγραφές, απ’ όσους χρήστες έκαναν αναζητήσεις για την παροξετίνη, το 5% έκανε αναζητήσεις και για την υπεργλυκαιμία, δηλαδή τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Αντίστοιχα, απ’ όσους έκαναν αναζητήσεις για την πραβαστατίνη, το 4% έκανε και για την υπεργλυκαιμία.

Απ’ όσους, όμως, έκαναν αναζητήσεις και για τα δύο φάρμακα – γεγονός που υποδήλωνε ότι έπαιρναν και τα δύο – λέξεις-κλειδιά που σχετίζονταν με την υπεργλυκαιμία εισήγαγε το περίπου 10%.

Ήταν δυνατόν ο συνδυασμός της παροξετίνης με την πραβαστατίνη να οδηγεί στην υπεργλυκαιμία; Κάτι τέτοιο δεν έχει αναφερθεί στις έως τώρα μελέτες με τα φάρμακα αυτά, αλλά αυτό δεν εξέπληξε τους ερευνητές διότι σε πολλές από τις μελέτες που διεξάγονται πριν από την έγκριση των φαρμάκων, συμμετέχουν σχετικά λίγοι ασθενείς (συνήθως μερικές χιλιάδες) ενώ η διάρκειά τους είναι πεπερασμένη.

Αυτός είναι και ο λόγος που μετά την έγκριση νέων φαρμάκων, αρχίζει η επονομαζόμενη φαρμακοεπαγρύπνηση, δηλαδή η υποχρεωτική δήλωση από τους γιατρούς στις υγειονομικές αρχές κάθε τυχόν ανεπιθύμητης ενέργειας ή προβλήματος εξαιτίας τους.

Για να βρουν την απάντηση στο ερώτημα της υπεργλυκαιμίας, οι ερευνητές εξέτασαν τις αναφορές για τα φάρμακα που είχαν σταλεί στην Υπηρεσία Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ – και επιβεβαίωσαν πως ο συνδυασμός της παροξετίνης με την πραβαστατίνη σχετίζεται με την υπεργλυκαιμία.

Ωστόσο για να μειωθούν οι πιθανότητες ψευδώς-θετικών συμπερασμάτων, οι επιστήμονες πιστεύουν πως θα πρέπει να εξετασθεί το ιατρικό ιστορικό των χρηστών για να βεβαιωθούν πως όντως οι αναζητήσεις έγιναν επειδή εκδήλωσαν υπεργλυκαιμία.

Όπως εξηγεί ο ερευνητής Νίκολας Τατονέτι, επίκουρος καθηγητής Βιοϊατρικής Πληροφορικής στο Κολούμπια, ο κόσμος συχνά αναζητά online πληροφορίες ή μιλάει στα chat για τις παρενέργειες που τυχόν εκδηλώνει σε φάρμακα που παίρνει.

«Πολλοί απλώς αναφέρουν τα συμπτώματά τους – είναι κάτι φυσιολογικό που τους αρέσει πολύ να κάνουν», είπε.

Δεν είναι η πρώτη φορά που μία επιστημονική ομάδα καταγράφει τις ανώνυμες διαδικτυακές αναζητήσεις για να καταγράψει τις τάσεις στην υγεία και τις πληροφορίες που ενδιαφέρουν περισσότερο τον κόσμο.

Ωστόσο, η βιοϊατρική πληροφορική είναι ένας σχετικά νέος επιστημονικός τομέας, οι πλήρεις δυνατότητες του οποίου δεν έχουν ακόμα φανεί.

Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην «Επιθεώρηση της Αμερικανικής Εταιρείας Ιατρικής Πληροφορικής» (JAMIA).