Την αποκάλυψη ότι είχε κάνει εισήγηση στην κυβέρνηση να εκδοθεί παράλληλο νόμισμα (IOU) και να κουρευτούν τα ομόλογα της ΕΚΤ έκανε ο Γιάνης Βαρουφάκης στην πρώτη συνέντευξη που παραχώρησε μετά την παραίτησή του από τη θέση του υπουργού Οικονομικών.
Μιλώντας στο Newstatesman, ο Γιάνης Βαρουφάκης παραδέχτηκε ότι είχε εισηγηθεί να εκδώσει η χώρα παράλληλο νόμισμα (IOU) αλλά και να κουρευτούν τα δάνεια της ΕΚΤ σε περίπτωση που οι δανειστές τολμούσαν να κλείσουν τις τράπεζες. Μάλιστα, όπως σημειώνει, σκεφτόταν από την πρώτη στιγμή ένα ενδεχόμενο Grexit ενώ ταυτόχρονα αποκαλύπτει πως στο υπουργείο υπήρχε μια ομάδα 4-5 ατόμων που εξέταζε και προετοίμαζε διεργασίες σε περίπτωση Grexit.
Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο Γιάνης Βαρουφάκης, από την αρχή των διαπραγματεύσεων, οι πιστωτές του ξεκαθάρισαν πως είτε θα δεχθεί τη συμφωνία ή η συμφωνία είναι νεκρή.
Όπως είπε ακόμη ο πρώην υπουργός Οικονομικών, ενώ η ελληνική πλευρά παρουσίαζε τα στοιχεία που της ζητούνταν (όπως π.χ. τη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας, τα στοιχεία για τις κρατικές οντότητες) και ανέπτυσσε τα σχέδιά της για τον ΦΠΑ, οι πιστωτές απέρριπταν τις προτάσεις χωρίς όμως να δίνουν κάποια δική τους εναλλακτική. «Στη συνέχεια, πριν προλάβουμε να συμφωνήσουμε μαζί τους για τον ΦΠΑ, θα άλλαζαν θέμα και θα πήγαιναν στις αποκρατικοποιήσεις».
Όπως ανέφερε, είχε προτείνει στην τρόικα να συμφωνήσουν σε τρεις-τέσσερις σημαντικές μεταρρυθμίσεις στις οποίες όλοι θα συμφωνούσαν, όπως για παράδειγμα το φορολογικό σύστημα και ο ΦΠΑ, και να εφαρμοστούν άμεσα. Ως αντάλλαγμα θα υπήρχε χαλάρωση των περιορισμών από την ΕΚΤ. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα πήγαιναν στη βουλή ενώ θα συνεχίζονταν οι διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, η απάντηση των θεσμών ήταν αρνητική, καθώς ήθελαν μια «συνολική αξιολόγηση». «Τίποτα δεν θα εφαρμοστεί αν τολμήσετε να εισαγάγετε νομοθεσία. Θα θεωρηθεί μονομερής ενέργεια που θα αντιτίθεται στη διαδικασία της επίτευξης συμφωνίας».
(EUROKINISSI/ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ)
Παραίτηση Τσίπρα και Grexit
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών ερωτήθηκε αν θα «σοκάρονταν» αν παραιτούνταν ο Αλέξης Τσίπρας. Απάντησε ότι «τίποτα δεν με σοκάρει αυτές τις μέρες – η ευρωζώνη μας είναι ένα πολύ αφιλόξενο μέρος για αξιοπρεπείς ανθρώπους. Ούτε θα με σοκάριζε αν συνέχιζε και αποδέχονταν μια πολύ κακή συμφωνία. Διότι κατανοώ ότι αισθάνεται πως έχει υποχρέωση προς τον λαό που τον στηρίζει, να μην αφήσει τη χώρα να μετατραπεί σε failed state».
Ο κ. Βαρουφάκης ερωτήθηκε αν σκεφτόταν το Grexit από την πρώτη ημέρα. Η απάντηση ήταν «Ναι, οπωσδήποτε».
Ερωτηθείς αν έγιναν προετοιμασίες για Grexit είπε «η απάντηση είναι ναι και όχι. Είχαμε μια μικρή ομάδα, ένα «πολεμικό συμβούλιο» εντός του υπουργείου, περίπου πέντε ατόμων που έκαναν το εξής: επεξεργαζόμασταν στη θεωρία όλα όσα θα έπρεπε να γίνουν (για να προετοιμαστούμε για το ενδεχόμενο Grexit). Είναι άλλο όμως να το κάνεις αυτό σε επίπεδο 4-5 ατόμων και τελείως διαφορετικό να προετοιμάζεις μια χώρα για αυτό το ενδεχόμενο,. Για να προετοιμαστεί η χώρα έπρεπε να ληφθεί διοικητική απόφαση, και αυτή η απόφαση δεν ελήφθη ποτέ».
«Η άποψή μου ήταν ότι θα έπρεπε να είμαστε πολύ προσεκτικοί να μην ενεργοποιήσουμε την προετοιμασία για Grexit. Δεν ήθελα αυτό να γίνει αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Αλλά επίσης πίστευα πως τη στιγμή που το Eurogroup μας έκλεισε τις τράπεζες, θα πρέπει να ενεργοποιήσουμε αυτή τη διαδικασία».
Σε ερώτηση για τις δύο επιλογές της Ελλάδας, δηλαδή την άμεση έξοδο από το ευρώ ή την έκδοση IOUs, ο κ. Βαρουφάκης είπε πως «δεν πίστευα ποτέ πως πρέπει να πάμε κατευθείαν σε νέο νόμισμα. Η άποψή μου ήταν πως αν τολμούσαν να κλείσουν τις τράπεζές μας, κάτι που θεωρούσα επιθετική κίνηση απίστευτης ισχύος, θα πρέπει να απαντήσουμε δυναμικά χωρίς να περνάμε το σημείο χωρίς επιστροφή.
Θα πρέπει να εκδώσουμε δικά μας IOUs, ή τουλάχιστον να ανακοινώσουμε ότι θα εκδώσουμε δική μας ρευστότητα σε ευρώ. Θα πρέπει να «κουρέψουμε» τα ελληνικά ομόλογα του 2012 που κατέχει η ΕΚΤ ή να ανακοινώσουμε ότι θα το κάνουμε. Και θα πρέπει να πάρουμε τον έλεγχο της Τράπεζας της Ελλάδος. Αυτό ήταν το τρίπτυχο, τα τρία πράγματα με τα οποία νόμισα ότι έπρεπε να απαντήσουμε αν η ΕΚΤ έκλεινε τις τράπεζές μας.
Προειδοποιούσα το υπουργικό συμβούλιο ότι αυτό θα συνέβαινε (η ΕΚΤ θα έκλεινε τις τράπεζές μας) για έναν μήνα, προκειμένου να μας σύρει σε μια εξευτελιστική συμφωνία. Όταν συνέβη, η σύστασή μου για «ενεργητική» απάντηση, ας πούμε ότι καταψηφίστηκε.
Ερωτηθείς πόσο κοντά έφθασε η Ελλάδα σ” αυτό το ενδεχόμενο, είπε «να σας πω ότι από τα έξι άτομα ήμασταν μειοψηφία των δύο… Όταν δεν έγινε πήρα τις εντολές μου να κλείσω τις τράπεζες ομόφωνα και προφορικά από την ΕΚΤ και την Τράπεζα της Ελλάδος, στο οποίο εγώ ήμουν αντίθετος, όμως το έκανα διότι είμαι ομαδικός παίκτης, πιστεύω στη συλλογική ευθύνη.
Και τότε έγινε το δημοψήφισμα και το δημοψήφισμα μας έδωσε μια απίστευτη ώθηση, μια που θα δικαιολογούσε αυτού του είδους την ενεργητική απάντηση έναντι της ΕΚΤ, όμως τότε το ίδιο βράδυ η κυβέρνηση αποφάσισε ότι η βούληση του λαού, αυτό το ηχηρό «Όχι», δεν θα πρέπει να είναι αυτό που θα ενεργοποιήσει αυτή την ενεργητική προσέγγιση.
Αντιθέτως θα πρέπει να οδηγήσει σε σημαντικές υποχωρήσεις προς την άλλη πλευρά: η συνεδρίαση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών, με τον πρωθυπουργό μας να αποδέχεται τον όρο πως ό,τι και να συμβεί, ό,τι και αν κάνει η άλλη πλευρά, δεν θα απαντήσουμε με τρόπο που τους προκαλεί. Και ουσιαστικά αυτό σημαίνει υποχώρηση… σταματάς να διαπραγματεύεσαι».
(EUROKINISSI/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ)
Ο αποκλεισμός από το Eurogroup
Ο κ. Βαρουφάκης σχολίασε επίσης τη συνεδρίαση του Eurogroup από την οποία αποκλείστηκε η Ελλάδα. «Υπάρχει μια συνθήκη πως τα ανακοινωθέντα πρέπει να είναι ομόφωνα και ο πρόεδρος δεν μπορεί απλά να συγκαλεί συνεδρίαση της ευρωζώνης και να αποκλείει ένα κράτος μέλος. Και είπε «είμαι σίγουρος ότι μπορώ να το κάνω. Έτσι ζήτησα νομική γνώμη. Δημιούργησε κάποια αναταραχή. Για περίπου 5-10 λεπτά σταμάτησε η συνεδρίαση και στο τέλος κάποιος αξιωματούχος, κάποιος ειδήμων της νομικής μου μίλησε και είπε τα εξής: «Το Eurogroup δεν υφίσταται νομικά, δεν υπάρχει συνθήκη που να έχει συγκροτήσει σε σώμα αυτή την ομάδα. Άρα έχουμε μια ανύπαρκτη ομάδα που έχει τη μεγαλύτερη εξουσία να καθορίσει τις ζωές των Ευρωπαίων. Δεν λογοδοτεί σε κανέναν, δεδομένου ότι δεν υφίσταται νομικά. Δεν τηρούνται πρακτικά και είναι εμπιστευτικό. Έτσι κανένας πολίτης δεν γνωρίζει τι λέγεται πίσω από κλειστές πόρτες… Πρόκειται για αποφάσεις σχεδόν ζωής και θανάτου και κανένα μέλος δεν λογοδοτεί σε κανέναν».
Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι το Eurogroup ελέγχεται παντελώς και πλήρως από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, ενώ σημείωσε πως υπήρχε μια μικρή διαφοροποίηση της Γαλλίας από τη γερμανική γραμμή.
Πηγή:
Μετάφραση από
Φωτογραφία: (EUROKINISSI/ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ)
