Γιατί μένουμε σε βίαιες σχέσεις;
Στοίχημα ότι η πρώτη ερώτηση που σου έρχεται στο μυαλό όταν ακούς την ιστορία κάποιας γυναίκας που κακοποιείται από το σύντροφό της είναι «Μα γιατί δεν φεύγει;».
Με έναν ειρωνικό τρόπο πρόκειται και για την ερώτηση που είναι πιο δύσκολο αλλά και πιο σημαντικό να απαντηθεί αν θέλουμε να καταπολεμήσουμε τη βία κατά των γυναικών μέσα στις ίδιες τους τις σχέσεις.
Γιατί, όπως έδειξε η πρόσφατη σχετική έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA), το πρόβλημα είναι εδώ, κι ας νιώθουμε πολλές από εμάς ασφαλείς και ελεύθερες, κι ας συζητάμε πολιτισμένα για ισότητα (και) μέσα στις ερωτικές σχέσεις. Όταν οι συζητήσεις σταματούν και οι πόρτες των σπιτιών κλείνουν, το 1/3 των Ελληνίδων υφίσταται κάποιας μορφής –σωματική, σeξουαλική ή ψυχολογική– βία από τον νυν ή τον τέως σύντροφό τους. Γιατί λοιπόν δεν φεύγουν; Ή γιατί δεν φεύγεις εσύ;
1. Γιατί πιστεύουν ότι φταίνε
Ένα από τα ισχυρότερα όπλα στα χέρια ενός άντρα που κακοποιεί τη σύντροφό του είναι η επιτυχία του στο να την κάνει να νιώθει ότι είναι λίγη, ότι η ίδια προκαλεί την κακοποίηση, ότι τίποτα απ’ όλα αυτά δεν θα συνέβαινε αν εκείνη ήταν πιο σωστή. Τα περισσότερα θύματα βίας μέσα στη σχέση έχουν υποστεί μια πλύση εγκεφάλου, μέσα από σκηνές ζηλοτυπίας, π.χ., ή από αλλεπάλληλες ακυρώσεις, που τις κάνει να πιστεύουν –άδικα και αυτοκαταστροφικά– ότι ο σύντροφός τους έχει δίκιο που συμπεριφέρεται έτσι και ότι, αν μαθευτεί τι συμβαίνει, όλοι οι υπόλοιποι θα σκεφτούν το ίδιο. Μάντεψε: Είναι ψέμα.
2. Γιατί πιστεύουν ότι είναι φυσιολογικό
Αν, όπως συμβαίνει με πολλά θύματα κακοποίησης, προέρχεσαι από μια οικογένεια που έχει τα δικά της βίαια φαντάσματα στην ντουλάπα, είναι αναμενόμενο να πιστεύεις, βαθιά μέσα σου, ότι αυτό που ζεις είναι ένα αποδεκτό μοντέλο σχέσης, ένα «πακέτο» που ως γυναίκα είσαι αναγκασμένη να φορτωθείς. Αν έχεις δει τη μαμά σου να υπομένει μια τέτοιου είδους μεταχείριση ή αν κι εσύ ως παιδί υπέστης βία οποιασδήποτε μορφής μέσα στην οικογένεια, δεν είναι απίθανο να χρειαστείς τη βοήθεια ενός ειδικού για να συνειδητοποιήσεις ότι στον έρωτα και στις συντροφικές σχέσεις υπάρχουν κι άλλες, πολύ πιο υγιείς επιλογές.
3. Γιατί πιστεύουν ότι δεν αξίζουν κάτι καλύτερο
Οι γυναίκες που μένουν σε βίαιες σχέσεις δεν μένουν (συνήθως) για τη βία, μένουν για τα διαστήματα χωρίς βία, για την αγάπη που αισθάνονται ότι παίρνουν από τον –έστω, προβληματικό– σύντροφό τους και η οποία τούς είναι πολύτιμη. Γιατί, είτε εκείνος είτε οι προγενέστερες εμπειρίες τους, τις έχουν πείσει ότι πραγματικά δεν τους αξίζει κάτι καλύτερο.
4. Γιατί πιστεύουν ότι θα αλλάξει
Τα ’χουμε ξαναγράψει σ’ αυτό εδώ το περιοδικό: Πολλές φορές, ακόμα και όταν βρίσκεσαι σε μια σχέση που σε φθείρει και σε υποτιμά, εσύ η ίδια δεν βλέπεις τον εαυτό σου ως θύμα. Τον βλέπεις ως ήρωα και ως σωτήρα, ως το μόνο άνθρωπο που μπορεί να βοηθήσει το βασανισμένο από τα φαντάσματά του σύντροφό σου να ξεπεράσει όσα τον στοιχειώνουν και να σωθεί. Πιστεύεις στ’ αλήθεια ότι θα αλλάξει και θεωρείς υπέρτατη αξία το να αντέξεις μέχρι τότε και να είσαι εσύ εκείνη που θα τον βοηθήσει να κάνει την υπέρβαση. Το ζήτημα είναι: εκείνος πώς αποδεικνύει ότι την επιδιώκει;
5. Γιατί φοβούνται
Γιατί ο σύντροφός τους έχει απειλήσει ήδη τις ίδιες, τα παιδιά ή άλλα αγαπημένα τους πρόσωπα, κι εκείνες ξέρουν καλύτερα από τον καθένα ότι είναι ικανός να πραγματοποιήσει τις απειλές του. Και δεν έχουν τελείως άδικο: Πάνω από το 70% των δολοφονιών γυναικών από το σύντροφό τους συμβαίνουν αφού η γυναίκα έχει εγκαταλείψει τη σχέση – για το λόγο ότι πλέον ο θύτης αισθάνεται ότι δεν έχει κάτι άλλο να χάσει. Φυσικά, υπάρχουν τρόποι να προστατευτείς, και ο βασικότερος από αυτούς είναι να ενημερώσεις όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο για το τι συμβαίνει και να μη διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια για να φύγεις.
6. Γιατί δεν μπορούν να συντηρηθούν
Άφησες τη δουλειά σου (συνήθως με δική του ενθάρρυνση/απαίτηση/προτροπή) και πλέον σου φαίνεται αδύνατο να βρεις τρόπο να συντηρήσεις ξανά οικονομικά τον εαυτό σου και ίσως τα παιδιά σου. Δυστυχώς δεν έχουμε χώρο εδώ για να αναπτύξουμε τη σημασία της οικονομικής ανεξαρτησίας για όλες, αλλά κράτα αυτό: Ανά πάσα στιγμή μπορείς να ξαναχτίσεις τη ζωή σου, αρκεί να βρεις τη δύναμη να το προσπαθήσεις.
7. Γιατί δεν ξέρουν πού να πάνε
Η έρευνα του FRA έφερε στην επιφάνεια ένα τρομακτικό στοιχείο για την Ελλάδα: Η συντριπτική πλειονότητα των Ελληνίδων δεν μπορούν να κατονομάσουν τρεις φορείς στους οποίους έχει τη δυνατότητα να απευθυνθεί μια γυναίκα-θύμα κακοποίησης. Πάρε στιλό λοιπόν και σημείωσε:
Άμεση Δράση: 100
Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας (Ε.Κ.Α.Β): 166
Γραμμή Ψυχολογικής Υποστήριξης: 1145
Κοινωνική Βοήθεια: 197
Συνήγορος του Πολίτη: 210 7289600
Γενική Γραμματεία Ισότητας, Αθήνα: 210 3317305
Γενική Γραμματεία Ισότητας, Πειραιάς: 210 4112091
Αλληλεγγύη: 210 5203031
Γραμμή SOS: 800 11 37777
Φροντίδα: 210 8103496, 210 8104079, 6973 871004
Γραμμή κατά της Οικογενειακής Βίας: 210 9700814
Σήμα SOS
Αν κάποια γυναίκα που αγαπάς βρίσκεται σε βίαιη σχέση, είναι λογικό να θέλεις να τη στηρίξεις στο να φύγει. Αν όμως η ίδια δεν δείχνει έτοιμη, δεν μπορείς να την αναγκάσεις. Καλύτερα προσπάθησε να καταλάβεις γιατί δεν θέλει. Έτσι μπορείς να τη βοηθήσεις πιο αποτελεσματικά να κάνει την αλλαγή.
Το 1/3 των Ελληνίδων θα υποστεί κάποιας μορφής βία από τον νυν ή τον τέως σύντροφό τους.
cosmopolitan.gr
sxeseis
